DNA-onderzoek herschrijft geschiedenis van slachtoffers Pompeï

Tim Tomassen

07 november 2024 17:00

Gipsen afgietsels in Pompeï

Archeologen en historici gingen er altijd vanuit dat het kind op de heupen van zijn moeder stond. Maar dat klopt niet. Beeld: Archeological Park of Pompeii.

De verhalen van een aantal slachtoffers uit Pompeï blijken na een DNA-analyse anders dan altijd werd aangenomen.

In het jaar 79 werd de Romeinse stad Pompeï bedolven onder een dikke aslaag door de uitbarsting van de Vesuvius. Hoewel het grootste deel van de naar schatting 20.000 inwoners de stad op tijd wist te ontvluchten, zijn er toch nog 2000 mensen omgekomen. Zij werden bedolven onder een dikke laag hete as en puin. Hoewel de lichamen al lang zijn vergaan, hebben archeologen de holtes die zij hebben achtergelaten in de aslaag opgevuld met gips. Zo zijn de laatste houdingen van de slachtoffers vereeuwigd.

Op basis van deze houdingen hebben historici sinds de herontdekking van Pompeï in de achttiende eeuw een hoop aannames gedaan over de omgekomen inwoners. Maar een nieuwe DNA-analyse laat zien dat die lang niet altijd kloppen, zo schrijven onderzoekers in vakblad Current Biology.

Lees ook:

Geen moeder maar een niet-verwante man

Momenteel worden 86 gipsen afgietsels uit Pompeï gerestaureerd. De Amerikaanse en Italiaanse onderzoekers mochten er daar veertien van lenen voor hun onderzoek. In het gips zitten nog skeletresten waar de genetici DNA uit konden vissen. En door dat te analyseren kwamen ze tot de conclusie dat veel aannames over de slachtoffers onjuist zijn.  

“Een opmerkelijk voorbeeld is bijvoorbeeld een volwassene die een gouden armband droeg en een kind vasthield, zij werden traditioneel geïnterpreteerd als moeder en kind”, zegt geneticus David Reich van de Harvard Universiteit. Dat blijken nu een volwassen man en kind te zijn die niet aan elkaar verwant waren. Twee andere personen, die tijdens een omhelzing zijn gestorven, werden altijd gezien als zussen, of moeder en dochter. Volgens Reich klopt ook dat niet. De DNA-analyse toont aan dat ten minste één van de twee een genetische man was. “Deze bevindingen stellen traditionele aannames over geslacht en familie op de proef”, aldus de geneticus.

Twee inwoners van Pompeï waarvan altijd werd gedacht ze elkaar omhelsden en dat ze zussen waren, of moeder en dochter. Ten minste één van de twee is een man, zo blijkt nu. Beeld: Archeological Park of Pompeii.

Onbetrouwbaar

“Deze studie illustreert hoe onbetrouwbaar verhalen gebaseerd op beperkt bewijs kunnen zijn, ze weerspiegelen vaak het wereldbeeld van de onderzoekers op dat moment,” zegt David Caramelli, een Italiaanse antropoloog die betrokken was bij het onderzoek. “Onze bevindingen benadrukken daarom dat het belangrijk is om archeologische en historische informatie te combineren met genetische gegevens om zo verkeerde interpretaties op basis van moderne aannames te voorkomen.”

Wereldburgers

De genetische analyse gaf ook meer inzicht in de afkomst van de inwoners van Pompeï. Ze stamden voornamelijk af van immigranten uit het oostelijke Middellandse Zeegebied. Die bevinding benadrukt volgens de onderzoekers de kosmopolitische aard van het Romeinse Rijk.

Bronnen: Current Biology, Cell Press via EurekAlert!

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

Reageren? Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *