Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
In de verwoeste kernreactoren in Fukushima ligt een enorme hoeveelheid zeer radioactief kernafval. Een robotarm heeft nu voor het eerst een ‘rijstkorrel’ verwijderd.
Op 11 maart 2011 vielen de koelsystemen van de kerncentrale in Fukushima uit nadat het noorden van Japan werd getroffen door een zware aardbeving en een daaropvolgende tsunami. In drie reactoren leidde dit tot een meltdown: brandstofelementen smolten, waardoor duizenden kilo’s kernbrandstof op de bodem van de reactoren lekte. Zo kwam er in korte tijd enorm veel radioactieve straling vrij. Honderdduizenden mensen moesten de omgeving ontvluchten.
Noodstroom viel ook uit
De drie operationele reactoren van de kerncentrale in Fukushima werden direct stilgelegd na de aardbeving. Helaas viel door de tsunami de elektriciteit uit, waardoor het lastig werd om de reactoren te koelen. Tot overmaat van ramp beschadigden vloedgolven de noodstroomvoeding, waarna er voor de koeling alleen nog accu’s waren die het hoogstens een paar uur zouden volhouden. De temperatuur in de reactoren liep gestaag op, zodat in de dagen na 11 maart in drie units een meltdown optrad.
Lees ook:
- Waarom het lozen van radioactief koelwater in Japan veilig is
- Nederlander bezoekt verlaten arcadehal in Fukushima
Rijstkorrel
We zijn nu bijna veertien jaar verder, maar er is nog steeds weinig bekend over de binnenkant van de reactoren. De inmiddels gestolde kernbrandstof is namelijk nog steeds zeer radioactief, waardoor het voor mensen niet veilig is om naar binnen te gaan. Tepco, eigenaar van de centrale en verantwoordelijk voor de opruiming, heeft daarom al meerdere robots ter verkenning de reactoren ingestuurd. Maar het had nog nooit kernbrandstof verwijderd.
Dat is nu voor de eerste keer gelukt. Een uitschuifbare robotarm drong zo’n 22 meter Reactor Unit 2 in en knipte daar een stukje radioactief materiaal uit de hoop kernafval. Om niets te beschadigen, heeft de arm er daarna drie dagen over gedaan om langzaam weer in te schuiven. Het verzamelde monster is ongeveer zo groot als een rijstkorrel en weegt slechts 3 gram.
In totaal moet er zo’n 880 ton afval worden opgeruimd. Dat gaat uiteraard niet met deze robotarm gebeuren, dat duurt veel te lang. Deze korrel is alleen bedoeld om meer duidelijkheid te scheppen over de samenstelling van het kernafval. Het bestaat namelijk niet alleen uit kernbrandstof, maar ook uit gesmolten beton en metalen.
Te optimistisch
Autoriteiten hadden van tevoren een maximaal toegestane radioactiviteit vastgesteld, om de wetenschappers die de korrel moeten analyseren te beschermen. Dat niveau werd niet gehaald, het materiaal hoefde daarom niet terug de reactor in en mocht naar een laboratorium.
De exacte samenstelling van het materiaal wordt de komende maanden bepaald en moet helpen om een plan te maken voor het ontmantelen en opruimen van de kerncentrale. Hoewel dat plan er dus nog moet komen, schatten de Japanse overheid en Tepco nu al in dat de opruimingsactie nog dertig tot veertig jaar zal duren. Sommige experts vinden dat veel te optimistisch en verwachten dat het meer dan een eeuw in beslag val nemen.
Naast het vaste afval, is er ook een gigantische hoeveelheid radioactief koelwater dat moet worden verwijderd voordat de centrale kan worden ontmanteld. In 2023 is Japan begonnen om een deel van dat water langzaam te lozen in de Stille Oceaan. Hier lees je waarom dat veilig kan.