Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Op 3 december 1967 voerde de chirurg Christiaan Barnard in Kaapstad de eerste succesvolle harttransplantatie op een mens uit.
De Zuid-Afrikaanse chirurg Christiaan Barnard schreef op 3 december 1967 geschiedenis door de eerste succesvolle harttransplantatie ooit uit te voeren. Deze vond plaats in het Groote Schuur-ziekenhuis in Kaapstad en was de eerste van vele levensreddende operaties.
Meer Vandaag in…
- 30 november 2022: ChatGPT wordt gelanceerd
- 1 december 1990: de Kanaaltunnel verbindt het Verenigd Konikrijk met Europa
- 2 december 1908: tweejarige Puyi wordt laatste keizer van China
Medische mijlpaal
Christiaan Barnard werd geboren in een arm gezin in een klein Zuid-Afrikaans stadje. Dankzij twee studiebeurzen kon hij zich in Kaapstad laten opleiden tot arts, waarna hij zich specialiseerde in chirurgie aan de Universiteit van Minnesota in de Verenigde Staten. In 1958 keerde hij terug naar Kaapstad, waar hij werd aangenomen als het hoofd van de afdeling Experimentele Chirurgie in het Groote Schuur-ziekenhuis. Hier experimenteerde hij met hartchirurgie op honden en verfijnde hij zijn technieken, wat hem er in 1967 toe zette om de eerste succesvolle harttransplantatie ooit uit te voeren.
De patiënt, Louis Washkansky, was een 53-jarige kruidenier met diabetes en ernstig hartfalen die zonder een transplantatie niet lang meer te leven had. Het donorhart kwam van de 25-jarige Denise Darvall, die na een ernstig auto-ongeluk hersendood was verklaard. Haar vader gaf toestemming om haar nieren en hart te doneren. Om juridische problemen te voorkomen besloot Barnard om Darvall van de beademing te halen en haar hart helemaal stil te laten vallen voordat hij het verwijderde voor de operatie.
De transplantatie duurde ongeveer vijf uur en verliep zonder complicaties. Het hart van Darvall werd in de borstkas van Washkansky geplaatst, waar het Barnard opviel dat deze vele malen kleiner was dan het vergrootte, zieke hart van de patiënt, en hij zich afvroeg of het wel groot genoeg zou zijn om de doorbloeding van een relatief grote man als Washkansky te ondersteunen. Uiteindelijk lukte het hem om het nieuwe hart zonder problemen te bevestigen.
Met het hart eenmaal op de juiste plek, liet de chirurg het bloed van de hart-longmachine door het nieuwe hart stromen. Dit begon niet meteen met kloppen, waardoor het chirurgisch team het meerdere keren aan de praat probeerde te krijgen met een defibrillator. Pas na de derde poging steeg de bloeddruk van het hart voldoende om de bloedcirculatie volledig zelfstandig over te nemen, en kon de hart-longmachine uitgeschakeld worden.
Longontsteking
De transplantatie was een succes: Washkansky overleefde de operatie en herstelde aanvankelijk goed. Om zijn lichaam ervan te weerhouden het donorhart af te stoten, kreeg hij medicijnen toegediend die zijn immuunsysteem onderdrukten. Hoewel deze deden waar ze bedoeld voor waren, hadden ze uiteindelijk fatale gevolgen. Washkansky was door de medicatie veel vatbaarder voor ziektes, en achttien dagen na de historische operatie overleed hij aan een dubbele longontsteking. Het hart van Denise Darvall was het laatste orgaan dat het begaf.
Washkanskys overlijden viel de chirurg zwaar, maar Barnard liet zich niet ontmoedigen en voerde op 2 januari 1968 zijn tweede harttransplantatie uit op Philip Blaiberg, een gepensioneerde tandarts met terminaal hartfalen. Blaiberg herstelde goed en leefde nog bijna negentien maanden. Barnards volgende patiënten leefden steeds langer, met een vijfde die zelfs dertien jaar overleefde.
In de jaren zeventig werden er steeds betere medicijnen ontwikkeld om het immuunsysteem te onderdrukken, waardoor de kans op overleven na zo’n ingrijpende operatie steeds groter werd. Barnard bleef zijn transplantaties verbeteren, en het werd langzaam maar zeker een wijdverspreide techniek. Tegenwoordig worden er, mede dankzij de revolutionaire operatie in 1967, jaarlijks duizenden succesvolle harttransplantaties uitgevoerd.
Bronnen: HISTORY, PMC, Britannica