De hond is de trouwste vriend van de mens. Maar sinds wanneer wij zij aan zij lopen, is nog steeds onderwerp van debat. Amerikaanse onderzoekers hebben wel weer een stukje van de puzzel gelegd.

De hond stamt af van de wolf, dat weten we zeker. Maar waar en wanneer dat wilde dier voor het eerst gedomesticeerd werd? Daarover tasten wetenschappers nog steeds in het duister.

De kans is groot dat de domesticatie van de hond meerdere keren en op verschillende plekken plaatsvond. Dat concludeerden onderzoekers van onder meer de Universiteit van Oxford al in 2016. Hun studie werd gepubliceerd in Science.

In Amerika vond domesticatie relatief laat plaats. Geschat wordt dat dit zo’n 10.000 jaar geleden gebeurde. Maar nieuw onderzoek, gepubliceerd in Science Advances, zet de gebeurtenis zo’n 2.000 jaar eerder op de tijdlijn.

Lees ook:

• Krijgen politiehonden stereotypen aangeleerd?
• Vijf ongezonde hondenrassen
• Parasiet maakt van wolf een dominante waaghals

Domesticatie in Amerika

Het onderzoek vond plaats in het binnenland van Alaska. Ooit was dat onderdeel van de Beringlandbrug, die in het Pleistoceen een landbrug van 1600 kilometer vormde tussen het huidige Alaska en oostelijk Siberië. Uit eerder onderzoek blijkt dat er 9.000 jaar geleden al honden rondliepen. Maar wanneer de domesticatie begon?

Om dat verder uit te zoeken, maakten de onderzoekers een database met 111 monsters van grote hondachtigen uit deze regio. De monsters bestonden uit 76 fossiele resten van honden, wolven en coyotes. Deze stamden uit het laatste deel van het Pleistoceen (ongeveer 12.000 jaar geleden) en het daaropvolgende Holoceen (11.700 jaar geleden tot nu). 

Ter vergelijking voegden ze ook 35 monsters van moderne hondachtigen (1954-2006) toe aan de database. Daarna kon de analyse beginnen. 

Zalmdieet

Een belangrijke schakel in het onderzoek was de vondst van twee botten, die respectievelijk 12.000 en 8.100 jaar oud waren. Na een chemische analyse werd duidelijk wat deze dieren in hun leven allemaal aten.

Wat bleek? Ze aten naast voedsel dat je op het land vindt ook heel veel zalm. Dat is een belangrijke aanwijzing voor domesticatie. Want, zo stellen de onderzoekers, wilde wolven en coyotes aten uitsluitend ‘landvoedsel’. Zalm stond niet op hun menu. (Op één moderne, wilde wolf na).

Aangezien hondachtigen niet zelf op zalm lijken te jagen, is het onwaarschijnlijk dat deze oerhonden de vissen zelf uit het water hebben gevist. Daarnaast duurt het zalmseizoen ook niet het hele jaar. Dat ze toch het hele jaar door zalm aten, betekent dat iemand dat aan ze gevoerd moet hebben. Mensen bijvoorbeeld – die voorraden aanlegden. 

Begon het echt hier? 

Toch blijft het niet helemaal zeker of dit nieuwe bewijs écht het begin van de hondendomesticatie in Amerika bloot heeft gelegd. Het kan zijn, zo stellen de onderzoekers, dat dit contact tussen hond en mens alleen een ‘probeerperiode’ was. 

En dan is er nog de kwestie: wanneer spreek je echt van een hond en niet langer van een wolf? In een overgangsperiode is zo’n lijn moeilijk te trekken. Qua gedrag leken de hondachtigen in het onderzoek op de hond zoals we hem nu kennen, ze werden immers gevoerd. Maar het kan ook dat het tamme wolven waren, laat archeoloog en onderzoeker Ben Potter in een persbericht weten.

Hoe de domesticatie van de hond ook begonnen is, het feit dat de dieren zo’n gevarieerd dieet kregen, wijst erop dat hondachtigen en mensen 12.000 jaar geleden al een nauwe band hadden.

Bronnen: Science Advances, Science Daily

Beeld: Milo Weiler on Unsplash

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!