Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Om je werkweek goed te starten, elke maandag een tof wetenschappelijk of technisch beeld op onze site. Deze keer: stralende schimmelblokjes.
Deze boom heeft geen kerstlampjes nodig om licht te geven – dat doet hij namelijk helemaal zelf. Wetenschappers hebben deze feestelijke verschijning gecreëerd door twee verschillende organismen te combineren tot een zogenoemde biohybride. Naast dat het ons alvast in de kerstsferen brengt, heeft het werk van de onderzoekers mogelijk ook nog andere voordelen.
Lees ook:
Oh, balsaboom
Het groene licht van deze ‘kerstboom’ wordt veroorzaakt door Desarmillaria tabescens, beter bekend als de honingzwam. Deze schimmelsoort maakt van nature het enzym luciferase en de stof luciferine aan, die samen met zuurstof een chemische reactie veroorzaken waarbij licht vrijkomt, wat voor de kenmerkende groene gloed zorgt. Wetenschappers vermoeden dat de honingzwam dit licht gebruikt om insecten aan te trekken, die vervolgens hun schimmelsporen verder de natuur in verspreiden.
Onderzoekers van het Zwitserse onderzoeksinstituut Empa en de universiteit ETH Zurich hebben de schimmel ingebracht in hout van de balsaboom (Ochroma pyramidale), een lichte en poreuze houtsoort die ideaal bleek voor het experiment. Met röntgenstraling konden ze observeren hoe de schimmel zich door het hout verspreidde. Hierbij werd lignine – het stofje dat hout stijf maakt – afgebroken, terwijl de cellulose intact bleef, wat ervoor zorgde dat het toch zijn stabiliteit behield.
Pieken
De houtblokken leveren het meeste licht op nadat ze drie maanden lang in water hebben gelegen, zodat de schimmel voldoende tijd heeft gehad om te groeien. Zodra de blokken uit het water worden gehaald en in aanraking komen met een grote hoeveelheid zuurstof, gaat de chemische reactie van start. Na zo’n tien uur bereikt deze zijn piek en wordt het meeste licht geproduceerd, maar in totaal kan het hout tot wel tien dagen lang groen gloeien.
Na deze tien dagen is de luciferine, dat als brandstof voor de chemische reactie dient, uitgeput. Alhoewel de schimmel meer van dit stofje kan aanmaken, gebeurt dit niet onbeperkt. De wetenschappers hopen de lichtreactie in de toekomst efficiënter te maken, en onderzoeken nu hoe ze de lichtgevende reactie langer kunnen laten duren.
Volgens het onderzoeksteam zou het hout mogelijk van pas kunnen komen als duurzame verlichting in bijvoorbeeld parken, straten, of zelfs binnenshuis. Daarnaast vinden ze het uiterst geschikt als sfeerverlichting: speciaal voor de feestdagen hebben ze de blokjes in de vorm van een kerstboom gelegd.
Bronnen: Empa, IFLScience