8000 kilometer: leguanen legden de langste reis over de oceaan af van alle landdieren

Tim Tomassen

18 maart 2025 09:00

Fiji leguaan

Leguanen leven in Noord-, Centraal- en Zuid-Amerika. Maar opmerkelijk genoeg leven er ook een paar soorten op de Fiji-eilanden, 8000 kilometer verderop. Beeld: Nicholas Hess.

Op een soort vlotten van plantmateriaal dreven leguanen van Noord-Amerika naar Fiji, een tocht van ruim 8000 kilometer.

Leguanen zijn een soort ontdekkingsreizigers; ze springen soms op drijvend plantenmateriaal en laten zichzelf door oceaanstromingen meevoeren naar een nieuw gebied. Lang geleden zijn sommige soorten op die manier vanuit Centraal-Amerika naar de bijna duizend kilometer verderop gelegen Galapagoseilanden gedreven.

Bijna alle leguanensoorten leven in Noord-, Centraal- of Zuid-Amerika. Maar er is een uitzondering: op de Fiji-eilanden in Oceanië leven ook een paar soorten. Hoe die daar zijn gekomen, is altijd een raadsel geweest. Amerikaanse biologen denken nu een antwoord te hebben. In het vakblad PNAS schrijven ze dat leguanen uit het westen van Noord-Amerika met plantenvlotten naar Fiji zijn gedreven. Dat is een reis van ruim 8000 kilometer. Geen enkel ander gewerveld landdier heeft ooit zo’n lange tocht over de oceaan afgelegd.

Lees ook:

Woestijnleguanen

De biologen kwamen tot deze conclusie toen ze het genetische materiaal van de Fiji-leguanen vergeleken met andere soorten. Ze bleken het nauwst verwant te zijn met woestijnleguanen uit Noord-Amerika. Volgens de analyse splitsten de genetische lijnen zo’n 31 tot 34 miljoen jaar geleden. Dat valt samen met de vulkanische activiteit die de Fiji-eilanden heeft gevormd.

Een eerdere theorie stelde dat de Fiji-leguanen uit Zuid-Amerika kwamen en via Antarctica en Australië naar de Fiji-eilanden zijn gekomen. Dat lijkt na deze genetische analyse zeer onwaarschijnlijk. Er waren bovendien nog geen fossielen gevonden die dit verhaal ondersteunden.

Brachylophus bulabula is een van de vier leguanensoorten die op de Fiji-eilanden leven
Brachylophus bulabula is een van de vier leguanensoorten die op de Fiji-eilanden leven. Beeld: USGS.

Zonder water en voedsel

Tegenwoordig kun je met een zeilboot en gunstige wind in ongeveer een maand van Californië naar Fiji varen. Maar een leguaan – en waarschijnlijk een groep leguanen – op drijvend plantenmateriaal zal er veel langer over hebben gedaan. Toch zouden ze dat volgens de onderzoekers kunnen overleven. Leguanen – en zeker woestijnleguanen – kunnen namelijk zeer lange periodes zonder water en eten. Bovendien zijn de reptielen herbivoren, waardoor het vlot van plantenmateriaal ook als voedselbron kon dienen.

“Mogelijk heeft een orkaan bomen omvergeworpen waarin een groep leguanen en misschien hun eieren zaten”, zegt hoofdonderzoeker Simon Scarpetta in een persbericht. “Die bomen werden vervolgens door oceaanstromingen naar Fiji vervoerd.”

Bronnen: PNAS, University of California via EurekAlert!

KIJK 4-2025 cover

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

Reageren? Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *

Meest gelezen

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Bestel nu!