5 dingen die je nog niet wist over Sinterklaas

KIJK-redactie

04 december 2012 09:00

De intocht van Sinterklaas

Iedereen kent Sinterklaas, maar er zitten meer kanten aan zijn verhaal dan je denkt. Vijf opvallende dingen die je nog niet wist over onze Sint.

1. De bebaarde goedheiligman Sint Nicolaas gooide, volgens de Legenda aurea, tot drie keer toe een zak goud door het slaapkamerraam van de drie meisjes. Volgens de bundel van kerkelijke feesten en heiliglevens redde hij zo de meisjes van de prostitutie. Nu waren ze namelijk voorzien van een behoorlijke bruidsschat en konden zij trouwen. Het verhaal van de Sint die ’s nachts de kinderschoenen komt vullen, vindt waarschijnlijk hier zijn oorsprong.

2. Meer onderdelen van dit landelijke kinderfeest blijken anders te liggen dan gedacht. Zo heette Zwarte Piet niet altijd Piet. Sints trouwe knecht stond eerder bekend als Hans Moef, Jan de Knecht, Assiepan of Nicodemus. Pas eind negentiende eeuw, na het succes van een prentenboekje over Sinterklaas van schrijver Jan Schenkman, kennen wij hem als Zwarte Piet. Uit dit boek komen trouwens ook veel van de nu nog steeds populaire liedjes zoals Zie ginds komt de stoomboot.

3. Met het succes van Schenkman werd nieuw leven in het kinderfeest geblazen. Sinds de Reformatie was het verboden om de heiligman te vereren. De protestantse kerk vond dat het “wanorde en verkwisting” opriep. Toch bleef het feest op de achtergrond bestaan, onder andere omdat de regering niet hard optrad tegen het feest.

4. Nu viert nog steeds een groot deel van de Nederlanders de ‘verjaardag’ van de Sint. Ondanks de crisis staat 5 december voor velen gelijk aan Sinterklaas. Toch vieren we het pas sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog op deze datum. Hiervoor was 6 december de grote dag, de officiële sterfdag van de heiligman. Na 1945 kwam de vooravond in trek, waarop volwassenen surprises en gedichten voor elkaar maken.

5. Op Texel stoppen ze niet na 5 december: daar vieren de eilandbewoners op 12 december namelijk Ouwe Sunderklaas. In de meest vreemde vermommingen gaan ze de straat op en nemen ze bekenden in de maling. Vooral de opvallende gebeurtenissen van het afgelopen jaar worden op de hak genomen in zelfgemaakte sketches. Hierin spelen de Sint en zijn pieten overigens geen rol.

Bronnen: Groen-Zwart door Rob van Ginkel, Geschiedenis24, Meertens Instituut, DBNL, KB, Innl