Volgens nieuw onderzoek wordt landbouwgrond in het Amazonegebied minder productief naarmate er meer regenwoud wordt gekapt.

Dat het kappen van grote delen van het Amazone-oerwoud de nodige milieu- en klimaatzorgen met zich meebrengt, zal niemand verbazen. Maar daar krijgen we dan wel flinke lappen bruikbare landbouwgrond voor terug. Toch? Dat valt tegen. Want hoe meer woud er verdwijnt, des te minder productief is de landbouwgrond in het Amazonegebied.

Dat wijst nieuw onderzoek uit, gepubliceerd door de Braziliaanse wetenschapper Leydimere Oliveira en collega’s in Environmental Research Letters. Zij bekeken hoe het Braziliaanse deel van het Amazonegebied er tegen 2050 bij staat, als allerlei effecten worden meegenomen. Denk daarbij aan de afname van de hoeveelheid neerslag ten gevolge van de ontbossing en de hogere temperatuur ten gevolge van de klimaatverandering, maar ook aan het gunstige effect dat meer koolstofdioxide heeft op de begroeiing.

Minder productief

Wat komt hieruit? Dat als je de hoeveelheid landbouwgrond vergroot door regenwoud te kappen, de opbrengst per hectare flink omlaag gaat. Dit komt met name doordat de hoeveelheid neerslag afneemt als je grote lappen regenwoud weghaalt. Gaan we uit van veeteelt, dan neemt de productiviteit af met 30 tot 34 procent. Beplant je het vrijgekomen land met soja, dan levert dat per hectare 24 tot 28 procent minder op dan nu.

En wat betekent dit in de praktijk? Als we ervan uitgaan dat het grondgebied dat wordt gebruikt voor soja met 10 procent groeit, dan leidt dit ertoe dat er 16 tot 26 procent minder soja uit het gehele Amazonegebied zal komen dan nu het geval is. Voor de veeteelt geldt dat als het kappen wordt gereguleerd en de hoeveelheid graasgebied daardoor ‘slechts’ met 47 procent toeneemt, de output met een schamele 3 procent groeit. Kappen we door met het huidige tempo, dan levert de veeteelt wel duidelijk meer op: zo’n 60 procent. Maar ja, voor die toename moet je wel de hoeveelheid velden met bijna een factor 2,5 vergroten…

Lose-lose-situatie

De onderzoekers concluderen dat, met name doordat de hoeveelheid neerslag afneemt als het regenwoud verdwijnt, de uitbreiding van de hoeveelheid landbouwgrond weleens een ‘lose-lose-situatie’ zou kunnen blijken. Als in: straks zijn we de voordelen van het oerwoud kwijt, neemt de hoeveelheid geproduceerde sojabonen netto af, en levert het nieuwe grasland nauwelijks extra vlees op, of in elk geval veel minder dan je op grond van een naïeve berekening zou verwachten…

Bronnen: Environmental Research Letters, IOP Publishing