Illegaal ivoor te ontdekken met radioactief koolstof

KIJK-redactie

02 juli 2013 09:00

Afrikaanse Olifant

Een nieuw wapen tegen stropers is in de maak. Door radioactief koolstof te meten, kan worden bepaald of ivoor illegaal is.

Olifanten worden al jaren bedreigd door stropers. Sinds 1989 worden Afrikaanse olifanten beschermd door een internationaal verbod op de handel van ivoor, waar de slagtanden van zijn gemaakt. Helaas is er nog veel ivoor op de markt waarvan niet is vast te stellen of het illegaal is, oftewel: of de olifant na 1989 is gedood. Met een slimme test van Amerikaanse onderzoekers, waarover ze gisteren in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS publiceerden, kan dat wel.

De test maakt gebruik van radioactief koolstof-14. Toen Amerika en de voormalige Sovjet-Unie nucleaire wapens testten tussen 1952 en 1962, is veel van dit radioactieve goedje in de lucht blijven hangen. Het werd opgenomen door planten, die op hun beurt werden opgegeten door onder andere de Afrikaanse olifant. De stof kwam vervolgens terecht in de slagtanden.

Liegende dealers

De onderzoekers testten hun methode op materiaal van 29 dieren en planten waarvan ze wisten wanneer die waren gestorven. Ze hakten het materiaal in stukjes en bepaalden de hoeveelheid koolstof-14. Door die hoeveelheid naast een grafiek van de koolstof-14 in de lucht te leggen, kon het sterfjaar precies worden vastgesteld.

Als de overheid de methode, die ‘slechts’ 500 dollar per test kost, overneemt, vallen liegende dealers voortaan door de mand. Klein nadeel: tenzij er binnenkort nog wat radioactief spul de lucht in wordt geblazen, werkt de methode tot 2028. Daarna wordt de concentratie koolstof-14 in de lucht zo klein dat de sterfdatum niet meer exact is te bepalen. Kunnen de stropers en dealers dan weer hun gang gaan? Laten we hopen dat de wetenschap tegen die tijd een nieuwe methode heeft bedacht.

Bronnen: Proceedings of the National Academy of Science, University of Utah via EurekAlert!

Beeld: Yathin S Krishnappa/CC BY-SA 3.0