Waardoor ontstond monogamie?

KIJK-redactie

30 juli 2013 16:00

Zwanen monogamie

Al jaren bestaan er verschillende theorieën over de evolutie van monogamie. Vandaag publiceren twee onderzoeksgroepen hun bewijs, maar wel elk voor een andere theorie…

De koppen zijn duidelijk verschillend: ‘Monogamie evolueerde als paringsstrategie’ en ‘Monogamie ontstond om kindermoord te voorkomen’. Twee onderzoeksgroepen, die vandaag hun resultaten publiceren in de toonaangevende bladen Science en Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), claimen beiden het antwoord te hebben op de vraag: ‘Waardoor ontstond monogamie?’

Te weinig vrouwtjes

Biologen uit Cambridge melden in Science dat monogamie is ontstaan in soorten waarbij het mannetjes simpelweg niet lukte om meerdere vrouwtjes tegelijk te hebben. Dit kon bijvoorbeeld komen doordat er weinig vrouwtjes van een soort waren, of omdat het voedsel te wijdverspreid lag. De beste strategie voor een mannetje om te paren was dus bij één vrouwtje te blijven.

Om tot hun conclusie te komen, bekeken de Britten verschillende gegevens van zo’n 2500 soorten. Ze durven daarbij geen uitspraken te doen over de mens, omdat daarbij veel meer factoren van belang zijn (zoals cultuur). De groep vond wel het bewijs tegen een andere theorie, namelijk dat monogamie is ontstaan omdat vrouwtjes niet alleen voor hun kinderen konden zorgen.

Kindermoord

In het artikel in Science wordt ook gemeld dat kindermoord door mannetjes niets te maken heeft met de evolutie van monogamie. Die theorie is echter volgens een team van antropologen en psychologen uit Engeland en Nieuw-Zeeland wél correct. In hun artikel, gepubliceerd in PNAS, leggen ze uit dat soorten in paren gingen leven om hun nageslacht te beschermen tegen moordzuchtige rivaliserende mannetjes. Om dit te concluderen, onderzocht het team 230 primatensoorten. Het schuift andere theorieën, waaronder die uit Science, niet direct van tafel, maar concludeert dat kindermoord toch echt de belangrijkste oorzaak is.

Kortom: beide groepen vinden bewijs voor hun eigen theorie, en tegen de theorie van de ander. Hun methoden lijken betrouwbaar, maar verschillen te veel van elkaar om ze goed te kunnen vergelijken. Of er dus ooit een eenduidige oorzaak voor monogamie zal worden gevonden, is nog maar de vraag…

Bronnen: Science, University of Cambridge via EurekAlert!, PNAS, ScienceNOW

Beeld: Bowenpan/CC BY-SA 3.0