Amazone verdwijnt veel sneller dan gedacht

KIJK-redactie

23 oktober 2013 09:00

De opwarming van de aarde zorgt ervoor dat het regenwoud in het Amazonegebied verdwijnt. Nieuw onderzoek zegt dat dit veel sneller gaat dan aanvankelijk gedacht.

Het regenwoud in het Amazonegebied verdwijnt veel sneller dan in het nieuwste IPCC-rapport staat beschreven. Dat zegt een Amerikaans-Colombiaanse studie aan de hand van regenvalmetingen over de laatste dertig jaar.

Het prestigieuze IPCC-rapport, dat afgelopen september uitkwam, zegt dat het droogteseizoen aan het einde van deze eeuw voor de Amazone met tien dagen zal zijn verlengd. Dat is heel wat minder dan wat die de wetenschappers van de Universiteit van Texas nu hebben vastgesteld, namelijk dat elke tien jaar het droogteseizoen een week langer werd.

Waar beide onderzoeken het in ieder geval over eens zijn: op een gegeven moment wordt de steeds langer wordende droogteperiode fataal voor het Amazonegebied.

Van regenwoud naar savanne

Het verdwijnen van het regenwoud heeft twee grote oorzaken. De eerste is de uitdroging. In het regenseizoen valt er ongelooflijk veel water in het Amazonegebied. De bodem neemt al dit water op, maar op een gegeven moment is de ondergrond verzadigd. Op het moment dat het droogteseizoen begint, hebben de bomen in het regenwoud dus een flinke voorraad water. Maar als het droogteseizoen te lang duurt, raken de watervoorraden op en drogen de bomen langzaam uit.

Op dat moment komt er een ander gevaar om de hoek kijken: bosbranden, die ook steeds langer duren. De combinatie van langere droogteperiodes en bosbranden zal vroeg of laat het regenwoud in de Amazone de das omdoen. Sommige wetenschappers beweren zelfs dat een groot deel van het zuidelijke Amazonegebied kan veranderen in een savanne.

pnas201302584 1..6

In deze grafiek is de rode lijn de DSL: dry season length. De blauwe lijn is DSE: dry season end.

De oorzaak van het sneller verdwijnen van het regenwoud in het Amazonegebied ligt waarschijnlijk bij de mens, stellen de onderzoekers; het droogteseizoen en de periode van bosbranden worden langer ten gevolge van de opwarming van de aarde.

In KIJK 13/2013 wordt het scenario ‘Wat als… we het Amazonewoud helemaal kappen?’ beschreven. Met dit onderzoek lijkt dat toekomstbeeld een stukje realistischer te zijn geworden.

Bronnen: Proceedings of the National Academy of Sciences, IPCC (pdf), University of Texas at Austin via EurekAlert!

Beeld: Phil P. Harris/CC BY-SA 2.5 (header), University of Texas at Austin (grafiek)