Ruimtetelescoop Planck, die het nagloeien van de oerknal in kaart heeft gebracht, gaat vandaag met pensioen.
4,5 jaar heeft hij de zogenoemde kosmische achtergrondstraling bestudeerd: de Europese ruimtetelescoop Planck. Dit voorjaar leidde dat nog tot een nieuwe kaart van die straling, die zo’n 380.000 jaar na de oerknal werd uitgezonden. Met behulp van deze kaart hebben we onder meer de hoeveelheid donkere materie en de leeftijd van het heelal beter kunnen bepalen. En nu is het einde oefening voor de kijker. Vandaag wordt zijn zendapparatuur uitgezet, waarna we nooit meer van hem zullen horen.
Lange manoeuvre
Die stap markeert het einde van een proces dat al een tijdje aan de gang is. Planck heeft twee instrumenten aan boord om de achtergrondstraling te meten: het High Frequency Instrument (HFI) en, jawel, het Low Frequency Instrument (LFI). HFI maakte al in januari 2012 zijn brandstof op, waarna LFI de hemel nog drie keer in zijn eentje scande. Die klus voltooide het instrument op 3 oktober; op 19 oktober werd LFI uitgezet.
Verder begon op 9 oktober een lange manoeuvre die Planck liet wegbewegen van het punt in de ruimte waar hij zijn werk deed. Hierdoor belandde de telescoop in een ‘parkeerbaan’ verder weg van de zon, waar we er als het goed is in elk geval de komende eeuwen geen last van hebben. Afgelopen maandag werd vervolgens het laatste restje brandstof opgemaakt.
Geen signalen meer
En vandaag volgt dus de laatste stap: het uitzetten van de zendapparatuur. Hierna kan Planck geen signalen meer naar ons sturen – wat goed is, want je wilt niet dat zulke signalen interfereren met die van latere ruimtemissies.
Met deze actie komt een uiterst succesvolle missie tot een eind, waarvoor de ESA zichzelf zeker op de borst mag kloppen. Lees hier wat we onder andere dankzij Planck weten. En dat zal niet de laatste informatie over het heelal zijn die astronomen uit de door de kijker verzamelde data weten te peuteren.
Beeld: ESA