Evolutie maakt gezichten uniek

KIJK-redactie

18 september 2014 16:00

Iedereen heeft een ander gezicht en daardoor kunnen wij onze medemensen makkelijk herkennen. Amerikaanse onderzoekers denken dat die diversiteit in gezichtskenmerken door de evolutie is versterkt.  

Gezichten van mensen variëren veel meer dan gezichten van dieren. Dat komt doordat wij gezichtskenmerken gebruiken om elkaar te herkennen. De diversiteit in onze neuzen, oren en ogen is daarom versterkt door de evolutie, meldden wetenschappers uit Californië.

Amerikaanse leger

De wetenschappers gebruikten voor hun onderzoek een database met lichaamskenmerken van mannen en vrouwen uit het Amerikaanse leger. Die informatie werd in het verleden gebruikt om uniformen, beschermende kleding en voertuigen op maat te maken. Onderzoekers haalden er nu bepaalde gezichts- en andere lichaamskenmerken uit, zoals de afstand tussen de ogen, de breedte van de neus en de lengte van de armen en benen.

Zo ontdekten de wetenschappers dat gezichtskenmerken meer variëren dan ander lichaamskenmerken (zoals de lengte van de hand) en dat ze onafhankelijk zijn van andere kenmerken. Dat laatste is bijzonder omdat veel lichaamskenmerken met elkaar samenhangen: mensen met langere armen hebben bijvoorbeeld vaak ook langere benen. Maar mensen met veel ruimte tussen de ogen hebben niet per se een langere neus. Dit suggereert dat de variatie is versterkt door de evolutie. De meeste variatie is te vinden in het gebied tussen de ogen en de mond.

Uniek en herkenbaar

De diversiteit is ontstaan om mensen zo uniek en herkenbaar mogelijk te maken, denken de onderzoekers. Dat juist onze gezichtskenmerken hierdoor worden beïnvloed, komt doordat mensen zeer visueel zijn ingesteld. Veel dieren (met name nachtdieren) gebruiken geur of geluid om individuen te herkennen waardoor de eigenschappen van het gezicht minder belangrijk worden. Mensen zijn juist heel goed in het herkennen van gezichten. We hebben zelfs een speciaal gebied in ons brein dat hierin is gespecialiseerd.

De onderzoekers bekeken ook data van het 1000 Genome project, dat meer dan 1000 menselijke genomen in kaart heeft gebracht. Ze ontdekten dat er veel meer genetische variatie is in de genen die coderen voor de vorm van het gezicht, dan in de genen die coderen voor andere kenmerken zoals lengte.

Tenslotte vergeleken de wetenschappers de menselijke genomen met de genomen van Neanderthalers. Ze vonden vergelijkbare genetische variatie, wat impliceert dat de diversiteit is ontstaan voor de tijd van de Neanderthalers.

Bronnen: Nature Communications, University of California-Berkely via EurekAlert!