Vogel eet giftige kevers om vrouwen te versieren

KIJK-redactie

23 oktober 2014 13:00

De mannelijke grote trap eet giftige torren. Dat doet hij om parasieten in zijn lichaam te doden, maar ook om aantrekkelijker te zijn voor vrouwtjes.

De oliekevers Berberomeloe majalis en Physomeloe corallifer worden door de meeste insecteneters gemeden omdat ze de giftige stof cantharidine bevatten. Een kleine dosis van dit vergif kan mensen en verschillende dieren doden. Toch is er een vogel die de kevers graag oppeuzelt; de grote trap. Hij doet dat om de parasieten in zijn lichaam te doden en aandacht van de vrouwtjes te krijgen, denken onderzoekers.

Infecties behandelen

De grote trap heeft zich in de evolutie waarschijnlijk zo aangepast dat hij het giftige cantharidine wel tolereert. Sterker nog: de vogel heeft geleerd dat hij er handig gebruik van kan maken. Hij ‘slikt’ oliekevers als medicijn om parasieten zoals bacteriën, lintwormen en rondwormen te bestrijden. Zo kan hij infecties van het maagdarmkanaal behandelen.

Zowel mannelijke als vrouwelijke trappen consumeren oliekevers, maar de mannen verkiezen dit voedsel boven andere voorhanden zijnde insecten. Ze eten dan ook veel meer oliekevers dan de vrouwtjestrap. Volgens de wetenschappers zoeken ze vooral in de lente gretig naar de kevers, omdat er dan veel competitie om de vrouwtjes is.

Ze zijn aantrekkelijker voor de vrouwtjes wanneer ze deze giftige kevers eten. Maar waarom? Vrouwtjes zoeken een sterke en gezonde vader voor hun kinderen en zullen eerder een man met een gezond maag-darmkanaal kiezen. De mannetjes die het gif kunnen verdragen, moeten volgens de vrouwen wel een gezond verteringsstelsel hebben.

Inspectie van de cloaca

Dit verklaart ook waarom de mannen hun cloaca (dat is tegelijk de opening van het verteringsstelsel waar zowel ontlasting als urine door wordt afgescheiden en hun voortplantingsorgaan) uitgebreid aan de vrouwen laten zien en waarom die op hun beurt de mannelijke cloaca nauwgezet inspecteren. De cloaca wordt omringd door een heleboel witte veren. Onderzoekers denken dat die zorgen dat het vrouwtje goed kan kijken of de opening schoon is en geen parasieten herbergt.

Volgens de wetenschappers kan zelfmedicatie een belangrijk mechanisme in het proces van seksuele selectie zijn. Zoals mannelijke pauwen grote staartveren hebben om dames te behagen, met als nadeel dat ze minder snel van roofdieren kunnen ontsnappen, zo gebruiken grote trappen een zeer giftig product om de vrouwenharten sneller te laten kloppen en zo veel mogelijk nageslacht te krijgen.

Bronnen: PLOS ONE, Spanish National Research council via EurekAlert!