Bloedtest legt je virussenverleden bloot

Naomi Vreeburg

05 juni 2015 11:00

Onderzoekers hebben een virusscanner gemaakt. Niet zo een voor op je computer, maar een test die alle virussen die je ooit in je lichaam hebt gehad, weet te achterhalen.

De laatste keer dat je een virusje onder de leden had, kun je je waarschijnlijk nog wel herinneren. Maar weet je of je als kind de mazelen hebt gehad? Of waterpokken? Je bloed weet het in ieder geval wel; het kan je hele virusverleden vertellen. En het is onderzoekers nu gelukt om deze geschiedenis met een druppeltje bloed boven tafel te krijgen.

Antilichamen

Wanneer een virus bij ons binnendringt, reageert ons immuunsysteem daarop door specifieke antilichamen aan te maken die binden aan de eiwitten van het virus. Zo kunnen deze stoffen onschadelijk worden gemaakt. Ook nadat het virus al lang en breed het loodje heeft gelegd, produceert het immuunsysteem nog antilichamen, zodat je lichaam sneller kan reageren wanneer het virus zich opnieuw voordoet.

Deze antilichamen kunnen dus aangeven welk specifiek virus je hebt gehad; dit kunnen dokters al gemakkelijk testen. Maar Stephen Elledge en zijn onderzoeksteam hebben nu een methode, genaamd VirScan, gevonden om niet alleen te testen op een specifiek virus, maar op alle virussen die je vroeger hebt opgelopen.

VirScan

Om VirScan te ontwikkelen, spitten de wetenschappers eerst een internationale database door op zoek naar alle bekende virussen die een mens kan oplopen. Ze vonden 206 soorten waarvan ze het DNA vervolgens namaakten. Deze stukken DNA stopten ze in bacteriofagen – virussen die bacteriën kunnen infecteren. Elke bacteriofaag maakte vervolgens eiwitten aan waar antilichamen aan kunnen hechten.

Door een bloeddruppeltje te mengen met de brei van alle bacteriofagen, kunnen de onderzoekers zien welke antilichamen zich direct aan de lichaamsvreemde stoffen vastklampen en welke virussen dus wellicht al eens je lichaam zijn binnengedrongen.

Overbodig

Maar aan deze methode zitten volgens een aantal deskundigen wel wat haken en ogen. “Normaal gesproken kunnen artsen aan de hand van de symptomen van de patiënt al zien wat diegene kan hebben”, vertelt de Britse medicus David Matthews aan New Scientist. De uitgebreide methode van VirScan is dan simpelweg overbodig.

Verder duurt het een tijdje voor het lichaam antistoffen heeft aangemaakt en zou de test daarom niet behulpzaam zijn in het opsporen van infecties in een vroeg stadium. Bovendien wist de scan een op de twintig HIV-patiënten niet te herkennen. Is het nu al tijd voor VirScan 2.0?

Bronnen: Science, New Scientist, Popular Science