‘Verste object zonnestelsel’ ontdekt

kijkmagazine

11 november 2015 16:00

Astronomen hebben bekendgemaakt dat ze een object hebben gevonden dat zich 103 keer zo ver van de zon af bevindt als de aarde.

Dat Pluto geen eenzame (dwerg)planeet is, maar zich bevindt in een gebied vol grote en kleine ijzige objecten, is inmiddels alweer een tijdje bekend. Maar wat is er nóg verder van de zon te vinden? Een deze week op een sterrenkundeconferentie in Maryland, VS bekendgemaakte ontdekking van een nieuw, ver hemellichaam werpt daar mogelijk meer licht op.

Het gaat om het object genaamd V774104, dat zich 103 astronomische eenheden (AE) van de zon vandaan bevindt, oftewel: 103 keer de afstand aarde-zon (150 miljoen kilometer). Daarmee verslaat de nieuweling de eerder ontdekte objecten 2012 VP113 (80 AE) en Sedna (bij ontdekking 76 AE, en nu 86 AE van de zon verwijderd). Ook wint V774104 het van Eris, een dwergplaneet op 97 AE, die ongeveer even groot is als Pluto.

Baan onbekend

Hoe leuk het ook is om een record te claimen: belangrijk is wel om dit soort getallen in perspectief te plaatsen. Sedna staat weliswaar nú dichter bij de zon dan V774104, maar heeft een extreem langgerekte baan die reikt tot maar liefst 936 AE. Oftewel: bijna tien keer zo ver als waar V774104 nu staat.

Tot hoe ver V774104 maximaal komt, is onduidelijk, omdat de baan van het object nog niet is bepaald. Dat zorgt er ook voor dat nog niet te zeggen is hoe interessant deze ontdekking is. Mocht het object zich normaal gesproken veel dichter bij de zon bevinden dan 103 AE, dan is het ‘gewoon’ een broertje van Pluto en Eris dat toevallig af en toe net wat verder van de zon komt. Heeft het object daarentegen net zo’n extreme baan als Sedna, dan behoort het tot de binnen-Oortwolk, een vermoede populatie van verder weg gelegen objecten die ons wellicht meer kan vertellen over de beginjaren van ons zonnestelsel.

De ontdekkers van V774104, Scott Sheppard en Chad Trujillo, willen het object over een jaar nog een keer waarnemen. Daaruit zouden de sterrenkundigen dan meer conclusies moeten kunnen trekken over de baan van het verre object – en komen we hopelijk te weten tot welke groep het behoort.

Bronnen: Nature News, Science/AAAS News

Beeld: NASA/ESA/G. Bacon/STScI