De klimaatverandering heeft tot gevolg dat de eerstvolgende ijstijd is uitgesteld met minimaal 50.000 jaar, zo claimen Duitse onderzoekers.
Oké, de aarde warmt dan misschien een tikkie op, maar uiteindelijk zullen we te maken krijgen met een nieuwe ijstijd. En dan zijn we met zijn allen vast blij met een paar graden temperatuurstijging. Zo luidt een veelgehoorde redenering als er wordt gesproken over de klimaatverandering. Maar nu zou uit onderzoek blijken dat die volgende ijstijd een stuk langer op zich zal laat wachten als wij fossiele brandstoffen blijven verstoken.
50.000 jaar
Voor hun onderzoek bestudeerden hoofdonderzoeker Andrey Ganopolski en collega’s de acht ijstijden die zich in de laatste 800.000 jaar hebben voorgedaan. Ze gebruikten complexe klimaatmodellen om te bepalen welke factoren ten grondslag lagen aan de extreem koude periodes. Hieruit zou blijken dat een lage concentratie CO2 in combinatie met weinig zonnestralen die het aardoppervlak bereiken, een ijstijd in de hand kan werken.
Deze factoren in acht nemend, berekende Ganopolski dat de eerstvolgende ijstijd normaal gesproken zou moeten plaatsvinden over ongeveer 50.000 jaar. Maar, zo meldden de onderzoekers in Nature, het CO2-gehalte is sinds de industriële revolutie zó gestegen – van 280 parts per million (ppm) naar 400 ppm – dat de ijstijd met nog eens 50.000 jaar uit zou worden gesteld. We moeten er dus nog zeker 100.000 jaar op wachten.
“We slaan eigenlijk een hele glaciale periode over en dit is ongekend”, zegt Ganopolski. “Het is verbazingwekkend dat de mensheid in staat is zo in te grijpen in een mechanisme dat onze wereld heeft gevormd.”
“Aardig op een rijtje”
Volgens glacioloog Roderik van de Wal – die met dezelfde modellen als Ganopolski heeft gewerkt – is de theorie die de Duitse onderzoekers opperen niet helemaal nieuw. “Maar ze hebben het wel aardig op een rijtje gezet”, meldt hij. De glacioloog vindt het dan ook een aannemelijke conclusie die er in het onderzoek wordt getrokken.
“Wel valt er te discussiëren over die 50.000 tot 100.000 jaar uitstel die de onderzoekers noemen”, vertelt Van de Wal. Ganopolski en zijn team hebben deze tijd bepaald aan de hand van waardes uit de literatuur die de CO2-afname door de jaren heen schat. Echt actief onderzoek hebben de Duitse onderzoekers hier niet naar gedaan.
CO2 versus golfstroom
Overigens werd een aantal jaar geleden het tegenovergestelde beweerd. Wanneer de temperatuur op aarde stijgt, zou dit de Warme Golfstroom – een snelle, krachtige oceaanstroming die onder meer Europa van warmte voorziet – afremmen. En een afzwakking van de stroom heeft een afkoelend effect, waardoor de klimaatverandering uiteindelijk een ijstijd triggert.
Ganopolski zegt daar het volgende over: “Al onze simulaties laten zien dat het opwarmende effect van een hoog CO2-gehalte het verkoelende effect van zo’n afzwakking overstijgt.” Om die uitspraak vervolgens gelijk weer te nuanceren. “Ik zeg niet dat de mogelijkheid tot een nieuwe ijstijd door de afremming van de Golfstroom geheel is uitgesloten. Zoals altijd moet er meer onderzoek naar worden gedaan.”
Bronnen: Nature, PIK via EurekAlert!