Of je een man of een vrouw voor je ziet, is soms afhankelijk van jouw positie ten opzichte van die persoon.
Meestal is het niet zo moeilijk om te bepalen of iemand een man of een vrouw is. Haardracht en kleding geven vaak al een goede aanwijzing. Maar als mensen naar computergegenereerde mensenhoofden kijken waar dat soort aanwijzingen niet op terug te vinden zijn, wordt het moeilijker. Volgens Arash Afraz van het MIT en twee collega’s van de Harvarduniversiteit speelt de positie van de kijker ten opzichte van de ‘te beoordelen persoon’ daarbij een rol.
De onderzoekers kwamen tot die conclusie na een reeks tests. Ze plaatsten verschillende mensen voor een computerscherm met de opdracht om naar het midden van het scherm te staren. Afraz en zijn team lieten vervolgens op steeds wisselende plekken op het scherm allerlei gezichten zien. Sommige daarvan waren overduidelijk mannelijk of vrouwelijk, maar er waren ook twijfelgevallen.
Uit de tests bleek dat gezichten die op de ene plek als mannelijk werden beoordeeld, op een andere plek het predicaat ‘vrouw’ kregen. Hetzelfde bleek te gelden voor de beoordeling of iemand oud of jong is.
Hoe dat kan? Afraz vergelijkt het met statistiek. “Als je duizend inwoners van een stad vraagt of ze Republikein of Democraat zijn, krijg je een redelijk nauwkeurige afspiegeling van de hele stad, omdat het om veel mensen gaat. Stel je de vraag aan vijf mensen in dezelfde straat, dan zou je 100 procent Democraat of 100 procent Republikein kunnen krijgen.”
Hetzelfde gebeurt volgens Afraz in onze hersenen. In de visuele cortex, waar de inkomende beelden worden verwerkt, zijn cellen gegroepeerd aan de hand van de visuele signalen die ze verwerken. Er is een deel dat is gespecialiseerd in gezichten en een klein deel van die neuronen houdt zich bezig met de man-of-vrouw-beoordeling. Hoe kleiner het plaatje, hoe minder cellen worden geactiveerd. En dan wordt de kans steeds groter dat bijvoorbeeld cellen voor mannengezichten in de meerderheid zijn en het winnen.
Bronnen: MIT
Beeld: Arash Afraz/MIT