In de nieuwe KIJK vind je een artikel over vuurwapens in de VS – maar de schietpartij in Orlando zul je daar nergens in aantreffen. Adjunct-hoofdredacteur Jean-Paul Keulen legt uit waarom niet.
In een maandblad als KIJK kunnen we niet hyperactueel zijn. We zijn een paar weken bezig met een nummer, dat vervolgens een paar weken bij de drukker ligt. Als er opeens iets groots gebeurt in de wereld, kunnen we daar dus in ons tijdschrift niet gelijk bovenop duiken – zoals websites en kranten dat wel kunnen.
Toch willen we ook niet dat een artikel in ons blad helemaal uit de lucht komt vallen; dat het helemaal losstaat van de werkelijkheid waarin we leven. Daarom haken we aan bij grotere trends. Zoals: terwijl na elke schietpartij in de VS in de media én in de politiek wordt gepleit voor een beperking van het wapenbezit, zijn de wetten op dit punt de afgelopen jaren alleen maar ruimer geworden. Een verrassende ontwikkeling die duiding verdient. En vanuit die gedachte schreef onze Amerikaanse correspondent Teake Zuidema zijn reportage ‘Guns, guns, guns’. Een niet hyperactueel, maar wel relevant verhaal dus, dat op 6 juni samen met de rest van KIJK 7/2016 naar de drukker ging.
En toen, krap een week later, vond de schietpartij in Orlando plaats. Een 29-jarige man vermoordde in een homoclub 49 mensen – de dodelijkste mass shooting door één schutter in de geschiedenis in de VS. Ons niet als hyperactueel verhaal bedoelde artikel werd dat ineens wel.
Want de schietpartij in Orlando past zeker in de ontwikkeling die we in KIJK schetsen. Weliswaar zwoer dader Omar Mateen trouw aan de leider van de terreurbeweging Islamitische Staat, waardoor het aanvankelijk logischer leek om de aanslag op een hoop te vegen met Parijs en Brussel. Dat deed Donald Trump dan ook gelijk, die de gebeurtenis aangreep om er opnieuw voor te pleiten dat VS hun grenzen voor moslims moeten sluiten.
Maar feitelijk is Mateen een typisch Amerikaans verschijnsel, legt bijzonder hoogleraar Ramón Spaaij uit in NRC. Een lone wolf, oftewel: een min of meer alleen geradicaliseerde terrorist die uit eigen beweging tot actie overging. En dat soort terroristen bedient zich zeker de laatste jaren het vaakst van vuurwapens. Want, zoals we in KIJK schrijven, de wetgeving daaromtrent is alleen maar soepeler geworden sinds 9/11.
Ook Mateen profiteerde van die regels: hij kocht zijn pistool en zijn semi-automatische SIG Sauer MCX en zijn Glock 17 kort voor de aanslag gewoon in zijn eigen woonplaats, schijnbaar zonder dat er bij zijn background check rode lampjes gingen branden.
Hoe de wapenlobby na alle shootings van de afgelopen jaren erin slaagt om vuurwapens zo makkelijk verkrijgbaar te krijgen en wat daar achter zit, lees je in Teake’s artikel. Alleen: de schietpartij in Orlando zul je daarin dus niet aantreffen – want op het moment dat die plaatsvond, was er niets meer aan KIJK te veranderen.