Het is op 24 juni precies tweehonderd jaar geleden dat Napoleon aan zijn beruchte veldtocht naar Moskou begon. Hij wilde niet, zoals nog steeds vaak gedacht wordt, Rusland veroveren. De strijd ging om heel andere dingen. En het ‘Franse’ leger was een multinationale invasiemacht, inclusief duizenden Nederlanders.

Opgewekt maken de Franse soldaten hun uitrusting piekfijn in orde. Verderop in de duisternis zijn de kampvuren van hun Russische tegenstanders te zien. Hoewel de Russen een confrontatie al weken uit de weg gaan, weten de Fransen het zeker: morgen zal dan eindelijk het grote gevecht plaatsvinden. Maar als de zon opkomt, volgt een bittere teleurstelling. Het Russische leger blijkt gevlogen te zijn. Een handjevol mannen te paard heeft de kampvuren brandend gehouden, om de Fransen te laten geloven dat de Russen de hele nacht op hun post waren. Het is 28 juli 1812. Ruim een maand eerder is een enorm Frans leger Rusland binnengevallen. Maar het zal nog eens drie weken duren voordat de eerste serieuze slag kan worden geleverd.

25 juni 1807: ongeveer vijftig kilometer van de plek waar de Franse hoofdmacht vijf jaar later aan zijn Russische veldtocht begint, ligt een vlot in het midden van de rivier de Njemen. Op dat vlot is een tent neergezet en naast die tent staat Napoleon I, keizer van Frankrijk. Hij kijkt toe hoe de Russische tsaar Alexander I in een bootje naar het vlot wordt gebracht.

Alexander komt vrede sluiten met de gevreesde Napoleon Bonaparte, die binnen een paar jaar niet alleen het Russische leger enkele keren heeft verslagen, maar ook dat van Oostenrijk en Pruisen. De Franse heerser legt zijn acht jaar jongere, onervaren collega volledig in de watten. Hij noemt hem ‘broer’ en lucht uitgebreid zijn hart over de internationale kwesties van die tijd. In een brief aan zijn zuster schrijft Alexander opgewonden: “Stel je eens voor, ik breng mijn dagen door met Bonaparte, praat urenlang met hem, alleen!”

Dit is het begin van een artikel uit KIJK 7/2012, in de winkel 1 tot en met 28 juni.

Meer informatie:

• History Of War: Napoleon Bonaparte
• Legermuseum: Voor Napoleon – Hollanders in oorlogstijd, 1792-1815
• NRC.nl: Een halve ton opgehaald voor ‘intocht Napoleon’
• The Economist: European unity – The history of an idea

Tekst: Leo Polak