Via allerlei wegen concluderen theoretici de laatste jaren dat er meer heelallen zijn dan het onze. In zijn nieuwe boek zet natuurkundige Brian Greene de verschillende mogelijkheden op een rij. “Ze klinken misschien bizar, maar deze ideeën zijn geworteld in harde wetenschap.”

KIJK: Parallelle universums, oneindige dubbelgangers, modellen die suggereren dat we eigenlijk in een gesimuleerde werkelijkheid leven… Heeft natuurkunde de rol van sciencefiction overgenomen?

Brian Greene: “De theorieën in De verborgen realiteit klinken inderdaad nogal futuristisch of zelfs ronduit bizar, maar ze zijn allemaal geworteld in harde wetenschap. Mensen hebben soms de neiging om theoretische natuurkundigen af te spiegelen als dromers met een fantastische verbeeldingskracht. Maar we doen hetzelfde als Isaac Newton en Albert Einstein, namelijk het consequent doorvoeren van wiskundige vergelijkingen die relevant zijn voor de wereld, om vervolgens te kijken waar we uitkomen. En dan gebeurt het vaker wel dan niet dat we op mogelijke parallelle universums stuiten.”

Een van de meest tot de verbeelding sprekende conclusies komt vanuit een heel simpele vooronderstelling: als het universum oneindig is, kan het haast niet anders dan dat we oneindig veel dubbelgangers hebben.

“Ja, fascinerend; ik noem het de theorie van het lappendekenmultiversum. Omdat niets sneller gaat dan het licht en ons heelal niet oneindig oud is, bevinden de deeltjes die sinds de oerknal zijn weggeslingerd zich in een eindig stukje ruimte. In een oneindig universum is het mogelijk dat er áchter die kosmische horizon meer van dit soort stukjes ruimte zijn, als cirkelvormige lapjes in een oneindig grote lappendeken. Sommige van die werelden zullen totaal anders zijn dan de onze, maar er zullen universums zijn die precies hetzelfde zijn als de onze, met dubbelgangers van jou en mij en iedereen. Vergelijk het met het schudden van kaarten. Dat kan op ongelooflijk veel manieren, maar op een bepaald moment verval je in herhalingen. Zo kan materie in een eindig stukje ruimte zichzelf ook maar op een bepaald aantal manieren organiseren. Als je de configuratie van deeltjes maar vaak genoeg herhaalt, kom je uiteindelijk uit op een exacte kopie van ons heelal. Of universums die net even iets anders zijn: werelden waarbij ik degene ben die jou interviewt, of waarin jij de premier van Nederland bent, en ik de First Lady van de Verenigde Staten.”

Die theorie gaat alleen op als elk universum over hetzelfde pak kaarten beschikt.

“We maken hierbij inderdaad de vooronderstelling dat de deeltjes die we hier kennen, representatief zijn voor de rest van de kosmos. Als de natuurwetten plotseling zouden veranderen of als er in de oneindigheid achter de kosmische horizon alleen maar leegte zou zijn, moeten we een andere conclusie trekken. Maar alles wat we tot nu toe hebben geobserveerd, suggereert dat onze natuurwetten een universele geldingskracht hebben.”

Dit is een fragment van een interview, te verschijnen in KIJK 10/2011. Dit nummer ligt in de winkel van 26 augustus tot en met 22 september. De tekst werd geschreven door Jeroen Ansink.

Brian Greene over parallelle universums in de satirische talkshow The Colbert Report:

Meer informatie:

• Bespreking van Brian Greene’s nieuwe boek De verborgen realiteit op KIJK.nl
• Wikipedia over Brian Greene
• Website van Brian Greene

Beeld: Mr. Pen