Stenen en gruis: als een ruimtesonde daarvan iets kan afleveren op aarde, is dat geweldig nieuws. Want verse bodemmonsters bevatten een schat aan informatie over het geologische verleden van een hemellichaam en over mogelijke levensvormen. Zelfs de maan heeft nog vele geheimen prijs te geven.

Papa, pak je de maan voor mij? Zo luidt de titel van een populair prentenboek van de Britse kinderboekenschrijver Eric Carle. Chinese ruimtevaarttechnici hebben hun kinderen afgelopen zomer niet teleurgesteld: zonder zelf de aarde te verlaten, haalden ze 2 kilo maanmateriaal op. Bovendien gebeurde dat aan de achterzijde van de maan, die vanaf de aarde nooit zichtbaar is. Op 25 juni kwam de capsule met maangruis aan een parachute neer in de autonome Chinese regio Binnen-Mongolië. De komende tijd wordt het materiaal uitgebreid bestudeerd.

Lees ook:

• Asteroïdegruis bevat koolstof en water – belangrijke bouwstenen van leven
• Ruimteschip OSIRIS-REx bezorgt zondag asteroïdemateriaal op aarde

Steeds meer successen

Sinds mensenheugenis waren de maan en de planeten onbereikbare hemellichamen die je alleen vanaf grote afstand kon bekijken en onderzoeken. Met de opkomst van de ruimtevaart werd het mogelijk om ze ook van nabij te bestuderen en – in sommige gevallen – om metingen te doen aan het oppervlak, met behulp van landers en karretjes.

Maar buitenaards materiaal terugbrengen naar de aarde levert nog veel meer kennis op. Voor precisiemetingen aan de samenstelling van een bodemmonster heb je immers vaak grote instrumenten nodig die in veel gevallen ook nog eens diep gekoeld moeten worden. Dat is lastig in de ruimte. Bodemmonsters ophalen van andere hemellichamen is ook lastig. Toch lukt dat de laatste tijd steeds vaker – niet alleen van de maan, maar ook van planetoïden en over niet al te lange tijd hopelijk zelfs van Mars. Tijd voor een sample-return-overzicht.

Dit is het begin van het artikel over buitenaardse bodemmonsters. Het hele verhaal lees je in de wintereditie van KIJK. Bestel dit dubbeldikke nummer in onze webshop, of eenvoudig via de link hieronder.

Tekst: Govert Schilling