Hoofdredacteur André Kesseler vertelt over ‘de bommenwerperkloof’ en de nieuwe wapenwedloop tussen Oekraïne (en de VS) en Rusland.

In juli 1955 zaten de bezoekers van de Russische Luchtvaartdag in spanning te wachten op wat er komen ging. Verschillende westerse genodigden hadden de lange reis gemaakt naar het militaire vliegveld van Toesjino, een eind ten noordwesten van Moskou. In de verte hoorden ze het gedreun van wat even later tien Mjasisjtsjev M-4-bommenwerpers bleken te zijn. Niet lang daarna doken er nog eens tien van die toestellen (NAVO-codenaam Bizon) op en tot slot nog acht. Het zorgde in het westen voor de nodige hyperventilatie, want als de Russen in dat tempo doorstoomden, zouden ze binnen vijf jaar over maar liefst achthonderd vliegende Bizons kunnen beschikken. Veel meer langeafstandsbommenwerpers dus dan de Amerikanen, die nog maar net de B-52 Stratofortress hadden geïntroduceerd. Het leidde tot een fenomeen dat, opgestuwd door paniekerige reacties van de media, de geschiedenis in zou gaan als The Bomber Gap (‘de bommenwerperkloof’).

Schaakspel

In wekelijkheid bestond die helemaal niet, want de Russen hadden op die dag in Toesjino steeds dezelfde bommenwerpers over de tribunes gestuurd. Het gevolg was wel dat de Amerikanen om die vermeende achterstand weg te werken honderden miljoenen dollars onnodig aan een vloot van hypermoderne langeafstandsbommenwerpers spendeerden. Ze konden het wel betalen, daar niet van, maar toch.

Twee jaar later deden de Amerikanen het nog eens dunnetjes over met de ICBM’s en een vermeende Missile Gap (‘De Russen hebben veul meer intercontinentale ballistische raketten dan wij!’). En ze lopen het gevaar dat ze nu opnieuw in die val trappen op het gebied van hypersone wapens. Op basis van de luchtgelanceerde quasiballistische hypersone raket KH-47M2 Kinzjal (ja, dat is een mond vol) die de Russen nu in Oekraïne inzetten én de door hen ontwikkelde Zirkon-raket, zou je kunnen denken dat het land op dat gebied een flinke voorsprong heeft. Uiteraard zijn hypersone raketten vanwege hun extreem hoge snelheid gevaarlijk voor belangrijke doelen als militaire commandocentra en vliegdekschepen. Maar zoals Pepijn van der Gulden in zijn artikel aantoont, valt er van alles af te dingen op dit soort wapens in het algemeen en de Russische varianten in het bijzonder. Want ook bij het schaakspel van een wapenwedloop volgt op een zet altijd weer een geruststellende tegenzet.

Deze redactioneel staat in KIJK 9-2023.