Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De tijd is rijp voor de militaire eenwording van Europa. Dat stellen steeds meer Europese politici, helemaal nu Donald Trump Europa openlijk aanvalt. Ook veel burgers zien een gezamenlijk leger wel zitten. Toch is het volgens deskundigen maar de vraag of zo’n krijgsmacht er ook echt komt.
Het had weinig gescheeld of we vierden dit jaar het zeventigjarig bestaan van het Europees leger. Stel je de triomfantelijke parades voor op de Champs-Élysées, Unter den Linden en de Coolsingel, de juichende menigten, de zee van azuurblauwe vlaggen. De jonge rekruten die high fives uitdelen aan oma’s en kleinkinderen, generaal Alaric Montclaire die lachend de blauw-gele confetti van zijn pet veegt. Achter hem, de vlaggetjes op hun borst wat valer, de oude bevrijders van Krakau en Königsberg. En dan een diep gebrom: machtige Leo-tanks denderen over kasseien en tramrails. Hun gebrul wordt alleen overstemd door de nieuwe jachtvliegtuigen van de Europese luchtmacht.
De roep om een Europees leger
Dit beeld is niet onze realiteit, maar had het wel kunnen zijn. In oktober 1950 legde de Franse premier René Pleven een radicaal plan op tafel. Frankrijk, West-Duitsland, Italië en de Benelux moesten hun legers samenvoegen in de Europese Defensiegemeenschap. De Raad van Europa schaarde zich onmiddellijk achter het plan, evenals Winston Churchill en de Amerikaanse president Dwight Eisenhower, die al langer hamerde op militaire zelfstandigheid van West-Europa. Nederland reageerde aanvankelijk helemaal niet enthousiast, maar onder zware druk van Eisenhower tekende een Haagse afgezant in 1952 toch braaf een verdrag dat voorzag in de oprichting van 43 Europese landmachtdivisies. Vijf voor de Benelux, twaalf elk voor West-Duitsland en Italië, veertien voor Frankrijk.
In 1954 ratificeerden de parlementen in de Benelux en West-Duitsland het plan definitief. Maar uitgerekend in de Franse Assemblée nationale stierf de droom van een Europees leger. De Europese samenwerking spitste zich vanaf dat moment toe op de economie. De roep om een verenigd Europees leger zou nooit meer zo serieus klinken. Tot nu.
Dit is het begin van het artikel over een Europees leger. Lees het hele verhaal in KIJK 4-2025. Bestel deze editie in onze webshop, of eenvoudig via de knop hieronder.
Tekst: Sebastiaan van de Water
Beeld: Shutterstock