‘Is zwarte-weduwen-gif het nieuwe Viagra?’

KIJK-redactie

31 mei 2011 13:00

Freek Vonk

Hij is slangendeskundige én een terugkerende gast bij programma’s als De wereld draait door: Freek Vonk. Een interview.

KIJK: Stel, ik ben directeur van een farmaceutisch bedrijf en wil misschien gaan investeren in slangengif. Hoe overtuig je me?

Freek Vonk: “Slangengif biedt zoveel mogelijkheden! Er zijn ruim drieduizend slangensoorten, waarvan er maar zo’n honderd zijn onderzocht. Alle andere soorten herbergen onontdekte eiwitten en toxines, die elk superspecifiek werken. Dat is de kern van wat je met medicijnen wil. Lange tijd werd er alleen gekeken naar stoffen uit planten, maar gelukkig is sinds een paar jaar de blik verbreed naar dieren zoals slangen en spinnen. Waarom zou je zelf moleculen in elkaar gaan knutselen als de natuur die moleculen al heeft gemaakt?”

Hoe kom je van een gif tot een medicijn?

“Dat kan op verschillende manieren. Je kunt kijken naar symptomen die het gif teweeg brengt. Een treffend voorbeeld daarvan is de Chileense zwarte weduwe, een spin die voorkomt in Zuid-Amerika. Het is bekend dat de beet van deze spin bij mensen priapisme veroorzaakt, een zwelling van het geslachtsorgaan van de man. Daar schuilt dus misschien een nieuwe Viagra in. Je kunt ook breder denken: als het gif bloed sneller doet stromen, kan het als antiklontermedicijn worden ingezet, als het bloed juist snel doet stollen heeft het potentie voor mensen met stollingsziekten. Een voorbeeld daarvan zijn de zandaddertjes die leven in de Sahara. Als je daardoor wordt gebeten – ben ik gelukkig nooit – en je begint te bloeden, is je bloed al gestold voor het de grond raakt. Dat is op zich geen probleem, maar in je lichaam stolt het bloed ook overal. Binnen de kortste keren hebben je hersenen dan een bloedtekort.”

Dit is een fragment van een interview uit KIJK 7/2011, in de winkel van 3 tot en met 30 juni. De tekst werd geschreven door Jop de Vrieze.

Beeld: Freek Vonk/Mr. Pen