We vinden de wereld waarin we leven volstrekt vanzelfsprekend. Maar vul één feit anders in en hij ziet er plots volkomen anders uit. In deze serie kleuren we elke aflevering zo’n ‘wat als…’-scenario in. Deze keer: wat als quantummechanica niet was bedacht?
Jason is al bijna drie kwartier te laat wanneer hij eindelijk bij zijn werk aankomt. Het was niet zijn schuld: de garagedeur klemde, dus hij moest een buurman om hulp vragen voordat hij zijn auto kon bevrijden. Bovendien was de snelweg afgesloten voor werkzaamheden, waardoor hij hopeloos verdwaald raakte in zijn zoektocht naar een alternatieve route. Wat zou het leven gemakkelijk zijn als we alles konden automatiseren, denkt Jason. Een garagedeur die je van een afstandje kunt openen, of een computer in je auto die je de weg wijst – stel je voor!
Jason is innovatiewetenschapper. Met zijn collega’s probeert hij dergelijke automatiseringstechnieken, die eigenlijk alleen voorkomen in sciencefictionboeken, te realiseren. Helaas schiet hun onderzoek niet echt op. Ze hebben zelfs geen idee waar ze moeten beginnen.
Als Jason eindelijk het kantoor binnenstormt, zitten zijn collega’s aan de koffie. Het is verdacht stil, en de warme lucht die normaal gesproken in het computergebouw hangt, is nergens te bekennen. “Je had je niet hoeven haasten”, zegt zijn collega Carolien. “Er is een elektronenbuisje kapot in de computer. De technici moeten er nog twintigduizend controleren voordat we verder kunnen rekenen. Neem wat koffie.”
“Wie niet geschokt is door de quantumtheorie, heeft hem niet begrepen.” Deze woorden sprak Niels Bohr, een natuurkundige die zich in de twintigste eeuw op de quantummechanica stortte. Bohr doelde daarmee op het feit dat de theorie, waarmee fysici tegenwoordig de wereld verklaren, enorm tegen de intuïtie indruist. Het is dan ook eigenlijk verrassend dat Bohr en zijn collega’s de quantumtheorie wél serieus genoeg namen om er tijd aan te besteden. Als zij dat niet hadden gedaan, was hij nooit van de grond gekomen. En dat had zomaar gekund: om met de quantumtheorie te kunnen werken, moet je het aandurven om de klassieke natuurkunde volledig los te laten. Dat behoeft een gigantische denkstap. Hadden wetenschappers die stap niet gemaakt, dan leefden we nu in een quantumloze wereld.
Dit is het begin van een artikel te vinden in KIJK 7/2014. Dit nummer ligt in de winkel van 28 mei tot en met 25 juni.
Meer informatie:
Tekst: Ans Hekkenberg
Beeld: Getty Images/123RF/Lesley Kooman