Tellen tot 10 tot de macht 241 met Boeddha

kijkmagazine

18 februari 2011 13:00

Voor haast onuitspreekbare namen van bizar grote getallen kunnen we terecht bij de spirituele leermeester Gautama Boeddha.

Onze grote getallen die een speciale naam hebben, verschillen een factor duizend van elkaar: een miljard is duizend miljoen, een biljoen is duizend miljard, enzovoort. In het Indiaas-Engels wordt daarentegen gewerkt met stappen van honderd: daar heet 100.000 een lakh en het honderd keer zo grote 10 miljoen een crore. (Voor een miljoen is dus geen speciaal woord, met als gevolg dat de film Slumdog millionaire (2008) in India Slumdog crorepati heette; Slumdog multimillionaire, zeg maar.)

De woorden lakh en crore zijn afkomstig uit de tekst Lalitavistara soetra, waarin Boeddha een hele waslijst aan namen voor grote getallen geeft, steeds met een factor honderd ertussen. “Honderd coti (het huidige crore, dus 10 miljoen, red) worden een ayuta genoemd, honderd ayuta vormen een niyuta, honderd niyuta vormen een kankara…” En zo gaat de geestelijke een hele tijd door, tot hij aankomt bij een tallakshana, oftewel 10 tot de macht 53.

Dat getal is al zo groot dat men er destijds weinig aan gehad kan hebben, maar Boeddha ging nog een stukje verder: na dit tallakshana-systeem volgden het dhvajâgravati– en het dhavjâgranishâmani-systeem, beide met nog eens 24 getallennamen. Het hoogste getal in het derde systeem staat daarbij gelijk aan een duizelingwekkende 10 tot de macht 241…

Dit is een fragment uit de rubriek ‘In 5 minuten grote getallen’, te vinden in KIJK 3/2011. Dit nummer ligt in de winkel van 11 februari tot en met 10 maart.

Bronnen: Alex Bellos: Getallen ontraadseld. Kosmos (2010)