In tijden van crisis moeten goede doelen hard werken om hun spaarvarkens te vullen.Gelukkig doen wetenschappers al jaren onderzoek naar hoe, wanneer en waarom wij geld doneren. Wat blijkt: we schenken niet bepaald verstandig. Confronterend voor ons, maar handig voor hulporganisaties.

Anna Iyolia is cacaoboerin. Ze woont in Nigeria, aan die kant van de Middellandse Zee waar de chocoladehandel zelden een vetpot is. Om haar bedrijfje in leven te houden, heeft ze geld moeten lenen. Ze tekende een zwaar wurgcontract, alsof haar dagelijkse armoede nog niet verstikkend genoeg was. Nu is ze verplicht om haar oogst af te staan aan de geldschieters, tegen een schandalig lage prijs. Ze lijdt, elke dag opnieuw. En zoals zij zijn er nog honderden vrouwen.

We kunnen kennismaken met Anna Iyolia via de website van Oxfam Novib, een niet-gouvernementele organisatie die strijdt tegen armoede. Oxfam Novib verzamelt geld voor een microkrediet: een kleine lening met gunstige voorwaarden waarmee de Afrikaanse landbouwster weer haar eigen cacaoboontjes kan doppen. Dat is nobel, maar ook ongemakkelijk. Waarom immers een individuele ontmoeting met Iyolia, terwijl veel van haar collega’s met exact dezelfde problemen worstelen?

Het antwoord is simpel: omdat jij meer doneert aan één herkenbaar iemand dan aan een anonieme groep. Empathie bij goede doelen is niet alleen op deze, maar op allerlei manieren erg inconsequent, en dat valt prima uit te buiten.

Dit is het begin van een artikel te vinden in KIJK 1/2015. Dit nummer ligt in de winkel van 11 december 2014 tot en met 14 januari 2015.

Meer informatie:

• Science Direct – Sympathy and callousness: The impact of deliberative thought on donations to identifiable and statistical victims (pdf)
• Journal of Behavioural Decision Making – The ‘‘Identified Victim’’ Effect: An Identified Group, or Just a Single Individual? (pdf)
• The economic journal – A field experiment in charitable contribution: the impact of social information on the voluntary provision of public goods (pdf)

Tekst: Rik Peters

Beeld: Raimond Spekking/CC BY-SA 4.0