Binnenkort is het zeventig jaar geleden dat Adolf Hitler zelfmoord pleegde. We weten ondertussen vrijwel alles over wat hij heeft aangericht, maar bijna niets over zijn persoonlijke leven. In een nieuwe biografie probeert historicus Volker Ullrich te ontdekken wie de ware Hitler was.
Over geen enkele historische figuur is zoveel geschreven als over de Duitse dictator Adolf Hitler. Dat is ook niet zo gek, want het was Hitler die in 1939 eigenhandig degrootste slachting uit de geschiedenis ontketende: de Tweede Wereldoorlog. Door zijn fanatieke antisemitisme werden miljoenen Europese Joden onder de meest ellendige omstandigheden vermoord. En door zijn obsessieve drang om oorlog te voeren tegen Frankrijk, Groot-Brittannië en de Sovjet-Unie sneuvelden miljoenen jonge soldaten op de slagvelden. Niettemin beschikte Hitler over een haast magische aantrekkingskracht op het Duitse volk. Precies dat maakt hem tot een van de boeiendste figuren van de vorige eeuw.
“Ik ben een volstrekt familieloos wezen”, heeft de dictator ooit gezegd. “Dat ligt me niet. Ik behoor tot de volksgemeenschap.” Dat was het beeld dat Hitler graag van zichzelf neerzette. Hij wilde iemand zijn die zijn gehele privéleven ondergeschikt maakte aan de politiek, en daarmee aan de wederopstanding van Duitsland. Zo heeft hij ook ooit gezegd dat hij nooit zou kunnen trouwen, “omdat hij al getrouwd was met Duitsland”.
Het is een zorgvuldig ontwikkeld propagandabeeld, gecreëerd om zijn status als Führer van de Duitse volksgemeenschap te vergroten. Veel biografen namen dat beeld over en concludeerden dat Hitler buiten de politiek een volstrekte nobody was. Een sociaal gehandicapte figuur die niet in staat was tot liefhebben of andere menselijke emoties. Maar is dat alles wel een juiste voorstelling van zaken?
Dit is het begin van een artikel te vinden in KIJK 2/2015. Dit nummer ligt in de winkel van 15 januari tot en met 18 februari.
Meer informatie:
Tekst: Maarten Muns
Beeld: Bundesarchiv/CC BY-SA 3.0 de