Dit zijn de vier grootste manen van Jupiter. Behalve Io hebben al deze manen een ijskorst waaronder vloeibare oceanen liggen.
Als je het hebt over plekken waar buitenaards leven kan voorkomen, denk je niet gelijk aan de vrieskou rond Jupiter. Maar dan reken je buiten een aantal manen van de gasplaneet. Die herbergen namelijk onder hun ijzige oppervlakte oceanen van vloeibaar water, met daarin misschien bacteriën. Maak kennis met de vier grootste manen van Jupiter:
Io
Afstand tot Jupiter: 422.000 kilometer
Binnenste: vloeibare ijzeren kern omgeven door stollingsgesteente
Oppervlak: bergen en vulkanen; zeer dunne atmosfeer van zwaveldioxide
Bijzonderheden: Io ondervindt door de kleine afstand tot Jupiter zeer grote getijdenkrachten, waardoor de maan een beetje eivormig is. Door de resulterende geologische activiteiten is het oppervlak bezaaid met bergen en vulkanen.
Europa
Afstand tot Jupiter: 671.000 kilometer
Middellijn: 3120 kilometer
Binnenste: ijzeren kern omgeven door rotsachtige mantel, daarbuiten 100 kilometer dikke wateroceaan.
Oppervlak: ijslaag met weinig kraters; dunne atmosfeer van zuurstof
Bijzonderheden: De maan is omhuld door een dikke ijslaag, waaronder waarschijnlijk een ondergrondse oceaan schuilgaat. Op beelden van de Hubble-telescoop zijn ‘watergeisers’ te zien die vanuit deze oceaan door de ijslaag breken.
Ganymedes
Afstand tot Jupiter: 1.070.000 kilometer
Middellijn: 5260 kilometer
Binnenste: kleine ijzeren kern omgeven door lagen gesteente, daarbuiten vloeibare oceaan tussen interne ijslagen.
Oppervlak: dunne atmosfeer van zuurstof
Bijzonderheden: Ganymedes is de grootste maan in het zonnestelsel en de enige maan met een eigen magneetveld, opgewekt door een interne dynamo.
Callisto
Afstand tot Jupiter: 1.880.000 kilometer
Middellijn: 4820 kilometer
Binnenste: uniforme kern van ijs en gesteente, omgeven door oceaan
Oppervlak: dunne laag gesteente, bezaaid met kraters
Bijzonderheden: Door de grote afstand tot Jupiter ondervindt Callisto maar weinig verhitting door getijdenkrachten. Het lage stralingsniveau maakt de maan aantrekkelijk voor een toekomstige uitvalsbasis voor verkenners.
Dit is een kader uit het artikel ‘Wat leeft er in de diepvries?’ te vinden in KIJK 1/2017. Deze editie ligt in de winkel vanaf 15 december tot en met 18 januari.
Meer informatie:
Tekst: Lucas Ellerbroek