Joseph Kittinger werd wereldberoemd toen hij in 1960 een parachutesprong maakte van 31 kilometer hoog. Maar ook daarvoor en daarna speelde de Amerikaan het nodige klaar. KIJK sprak met deze levende legende.
KIJK: In 1960 waagde u die recordsprong in het kader van Project Excelsior. Was dat voor de kick of voor keihard wetenschappelijk onderzoek?
“Puur voor het onderzoek. Voordat ik aan Project Excelsior begon, was er een team parachutisten dat hetzelfde onderzoek deed. Ze kregen veel publiciteit, maar boekten weinig resultaat. De laatste keer dat ze in de krant stonden, was dat met foto’s van een grote ballon die op een woonwijk was geland. Ik besloot het anders te doen. Samen met dertien van de beste mensen ontwierp ik ballonmissies naar de stratosfeer. We hielden alles geheim en vertelden het pas aan de media als een doel was gehaald. Na elke missie, ook de testvluchten op lagere hoogten, hielden we what-if-sessies. Dan verzonnen we alles wat er mis zou kunnen gaan en zochten we oplossingen in het ontwerp van de gondel, de ballon en de persoonlijke uitrusting.”
Google-topman Alan Eustace sprong in 2014 van ruim 41 kilometer hoog. Hij verbrak daarmee opnieuw het hoogterecord. Hoe heeft u dat beleefd?
“Ik vind het goed dat mensen grenzen blijven verkennen en verleggen. Er is echt nog genoeg te doen! Kijk wat er de afgelopen tweehonderd jaar is gebeurd en beeld je dan in wat we de komende tweehonderd jaar nog kunnen meemaken. In elk geval een reis naar Mars; daar ben ik van overtuigd. Maar er bestaat geen makkelijke weg naar dat succes. Er zijn geen free lunches. Het vraagt motivatie, doorzettingsvermogen en heel hard werken. Wij kozen destijds bewust Excelsior als naam voor het project. Het betekent: hoger, steeds hoger. Dat is wat wij, de mensheid, gaan doen.”
Waartoe heeft al uw ballononderzoek geleid?
“We hebben veel geleerd over de systemen die nodig zijn om te overleven in de ruimte. Maar het onderzoek was ook van cruciaal belang voor de ontwikkeling van schietstoelen, en dan vooral de parachutes daarvan. We ontwikkelden de Beaupre multi-stage parachute. De remparachute van dat systeem zit nog steeds in alle schietstoelen van jachtvliegers. Na Excelsior bouwden we heliumballonnen voor Stargazer, een project waarbij we met een telescoop naar grote hoogte gingen om geen last te hebben van de turbulentie in de dampkring. Stargazer was de voorloper van de Hubble-ruimtetelescoop. Maar toen Stapp wegging en wij met twee mislukte ballonvluchten op rij te kampen hadden, werd het programma beëindigd. Daarop vertrok ik naar Vietnam.”
Dit is een fragment van een interview, te vinden in KIJK 11/2015. Dit nummer ligt in de winkel van 22 oktober tot en met 18 november.
Tekst: Sander Koenen