Joshua Foer is een fan van participerende journalistiek. Dus toen hij wilde schrijven over geheugenkampioenschappen, deed hij zelf mee. Onbedoeld en totaal onverwacht won hij nog ook. Hoe kon dat? Een kwestie van simpele techniek, vertelt Foer aan KIJK.
KIJK: Als training voor de kampioenschappen maakte je jezelf allerlei geheugentechnieken eigen. Kun je daar wat meer over vertellen?
Joshua Foer: “De basis van de methodes is terug te voeren op de Ars memorativa (‘kunst van het onthouden’ – red.) van Simonides, een Griekse dichter uit de klassieke oudheid die leefde in de vijfde eeuw voor Christus. Het verhaal wil dat Simonides was uitgenodigd voor een banket. Nadat hij even was weggeroepen, stortte het dak van de feestzaal in en werden alle aanwezigen bedolven. De slachtoffers waren onherkenbaar verminkt; wie was nu wie? Door in zijn geheugen precies de plekken na te lopen waar elke gast had gezeten, kon Simonides iedereen identificeren. Zo ontstond de theorie van het geheugenpaleis, een plek waar je herinneringen wegstopt om ze later weer tevoorschijn te kunnen halen.”
Kort gezegd: beelden onthouden we beter dan woorden.
“Ja. En door gebruik te maken van ons goed ontwikkelde, visuele en ruimtelijke geheugen kunnen we ons ook zaken proberen te herinneren waarvoor we minder goed zijn uitgerust, zoals woorden en cijfers. Dat heeft alles te maken met onze evolutionaire ontwikkeling. We zijn beeldwezens, het visuele ligt dieper in onze psyche verscholen dan het abstracte. Bij de methode van het geheugenpaleis breng je letterlijk de beelden die je wilt bewaren onder in ruimtes die je goed kent, zoals je ouderlijk huis of je lagere school.”
Hoeveel van die ruimtes heb je dan wel niet nodig?
“Om deel te kunnen nemen aan het wereldkampioenschap, had ik een hoop nieuwe geheugenpaleizen nodig. Een week voor de wedstrijd ben ik met mijn vrouw nog koortsachtig bezig geweest om alle plekken op te noemen waar we ooit waren geweest, om maar voldoende opslagruimte achter de hand te hebben. Als een van de vragen is hoeveel getallen je in een uur kunt onthouden, heb je enorm veel onroerend goed nodig.”
Dit is een fragment van een interview uit KIJK 2/2012, in de winkel van 13 januari 2012 tot en met 9 februari 2012. De tekst werd geschreven door Mark van den Tempel.
Beeld: Jerry Bauer