Tot een jaar of vijf geleden leek het met laserwapens nooit iets te worden. Inmiddels begint het tij te keren en worden de eerste laserkanonnen al bijna op Amerikaanse marineschepen geplaatst. Laserwapens zijn dus hot, maar werken ze ook goed?

Gene Roddenberry zag de bui al hangen. In 1965, twee dagen nadat hij was begonnen aan de verfilming van de tweede Star Trek-pilot (Where no man has gone before), besloot hij alle laserwapens uit de serie te schrappen. Vijf jaar eerder had de Amerikaanse natuurkundige Theodore Maiman namelijk voor het eerst een ‘schot’ met een echte laser gelost en inmiddels was duidelijker geworden dat een laserwapen nogal wat beperkingen zou hebben.

De geestelijk vader van een van de beroemdste sciencefictionseries ooit realiseerde zich ineens dat zijn publiek zou kunnen uitroepen: “Kom op, zeg! Dat kunnen lasers helemaal niet.” Daarom werden de laserwapens in Star Trek vervangen door de veel futuristischer klinkende phasers.

Toch heeft een laserwapen in principe flinke militaire voordelen. Om vijandelijke raketten neer te halen, kun je er bijvoorbeeld een Patriot-raket op afschieten. Maar een zich razendsnel voortbewegend projectiel uitschakelen met een ander projectiel is zo makkelijk nog niet. Bovendien kunnen de brokstukken van de raketten die je afvuurt schade veroorzaken. Een laser heeft dat probleem niet. Hij raakt, letterlijk met de snelheid van het licht, precies datgene waarop je mikt.

Een ander voordeel zijn de kosten. Als de Nederlandse Patriot-eenheid die op dit moment Turkije tegen raketaanvallen uit Syrië moet beschermen één PAC-3-raket afvuurt, zijn we – hup – 4,5 miljoen euro armer. Een schot met het nieuwste type laserwapen kost, als we een onderzoeksrapport van het Amerikaanse Congres mogen geloven, minder dan een dollar. En voor de nieuwe lasersystemen geldt: de munitie raakt niet op. Zolang ze met een elektriciteitsbron zijn verbonden, kunnen ze in principe blijven vuren.

De afgelopen 50 jaar zijn overal ter wereld ontelbare manuren en miljarden dollars in laserwapens gestoken. Maar dat verliep op z’n zachtst gezegd niet erg soepel…

Dit is het begin van een artikel, te vinden in KIJK 5/2013. Dit nummer ligt in de winkel van 5 april tot en met 3 mei.

Strategic Defense Initiative (‘Star Wars’):

Meer informatie:

• BBC Future: Laser weapons shine on
• Wired Danger Room: Navy lasers’ first target: enemy drones
• Northrop Grumman: Operational implications of laser weapons
• Air Power Australia: High-energy laser directed energy weapons
• SpaceDaily: Anti-aircraft laser weapon demonstrated
• Laser Focus World: Directed-energy weapons – Testing sets pace for solid-state laser weapons
• Rijksoverheid: Beantwoording Kamervragen over de brieven over de Patriots

Beeld: US Air Force