Na 9/11 introduceerden de VS een aantal hardhandige manieren om terreurverdachten aan het praten te krijgen, variërend van een klap in het gezicht tot het beruchte waterboarden. Een noodzakelijk kwaad? Of een vorm van martelen die alsnog bestraft moet worden?

Stel je voor: je ligt op je rug op een hellende plank, met je hoofd naar beneden. Je handen en benen zijn vastgebonden. Om je hoofd zijn een aantal natte handdoeken gewikkeld. En dan ineens voel je iets kouds en nats in je neus lopen. Je raakt in paniek, je hart bonst als een razende, je voelt dat je verdrinkt, je wilt dat ze ophouden, nu nu nu…

Waterboarden. Het klinkt als een variant op surfen, maar het is een ondervragingstechniek die stevig valt in de categorie don’t try this at home. En mocht je nog steeds denken: ach, een beetje water in je neus, dat is wel een minuutje of wat vol te houden… Dat dacht de Amerikaanse talkshowhost Mancow Muller ook. Dus onderging hij de behandeling vrijwillig, zij het niet met vastgebonden handen en in de wetenschap dat hij op elk moment overeind kon komen als hij het niet meer trok. Welnu, dat moment brak zo goed als meteen aan, zo is te zien op dit YouTube-filmpje van het experiment.

Ook Playboy-journalist Mike Guy, die van tevoren meende dat “niets zo erg is dat je het niet vijftien seconden kunt volhouden”, gaf na een stroom water van zes seconden al het stopteken. “Je hersenen flippen”, zei hij na afloop. “Zo gauw je op deze manier water in je neus krijgt, realiseer je je echt niet meer dat je je gewoon in een kamer bevindt, met cameramensen erbij.”

Als waterboarden al zo’n effect heeft op mensen die de behandeling ‘voor de lol’ ondergaan, zou je hem niet verwachten in het arsenaal aan ondervragingstechnieken van een modern, westers land. Toch besloten de VS na de aanslagen van 11 september 2001 dat waterboarden oké was bij het uithoren van terreurverdachten, net als een heel lijstje andere methodes waar je op een Nederlands politiebureau hopelijk nooit mee te maken zult krijgen. De verhullende verzamelnaam die hiervoor werd geïntroduceerd: enhanced interrogation techniques.

Dit is het eerste gedeelde van een artikel uit KIJK 6/2011, in de winkel van 6 mei tot en met 2 juni.

Meer informatie:

• Huffington Post: Playboy journo bets he can endure 15 seconds of waterboarding
• Michael Hayden en Michael Mukasey in The Wall Street Journal: The president ties his own hands on terror
• Physicians for Human Rights: The torture papers
• Guardian: George Bush – No escaping torture charges

Beeld: AFP/ANP