Schrijver en KIJK-columnist Ronald Giphart over groepsseks en waarom hier zo’n taboe op rust.

Een groepje kinderen heeft een feestje op de kamer van de jarige. Beneden maken de ouders zich zorgen. “Wat spoken jullie daar allemaal uit?” roept vader onderaan de trap. “Groepsseks”, antwoordt een van de kinderen. “O gelukkig,” antwoordt vader, “ik dacht even dat jullie aan het roken waren.”

Dit grapje zou zomaar kunnen stammen uit de jaren zestig; de tijd dat het verschijnsel groepsseks in vooruitstrevende kringen salonfähig werd. Ik hoorde het toen ik een jaar of tien was, midden in de vrijgevochten jaren zeventig, van nota bene mijn eigen vader (zelf een kettingroker).

Hoewel ik vrij zeker weet dat mijn ouders nooit hebben meegedaan aan erotische groepsuitspattingen, stonden zij er moreel niet afwijzend tegenover. Ze waren lid van de NVSH, een club die streed voor seksuele hervorming en het bespreekbaar maken van seksuele voorkeuren. Groepsseks was een van die ‘variaties’. De NVSH organiseerde (en organiseert nog steeds) avonden waar vrijgezellen en stellen zich in het openbaar naar hartenlust aan elkaar overgaven.

Die openbaarheid is opvallend, want over het algemeen zoeken mensen – meer dan onze naaste diersoorten – privacy bij oprispingen van fysieke lust. Antropologen zien het als een van de sterkste en meest wijdverspreide taboes: het tonen van genitaliën en seksueel gedrag in het openbaar. Van geliefden wordt het ternauwernood geaccepteerd als zij in het bijzijn van anderen passievol tongzoenen, maar zodra er daadwerkelijk verlangen is naar seksuele handelingen, zoekt vrijwel iedereen de beslotenheid van slaapkamers, bezemhokken, auto’s of hotels.

Volgens sommige wetenschappers doen we dit omdat we tijdens seks weerloos zijn voor aanvallen van roofdieren en vijanden. Andere onderzoekers vermoeden dat onze hang naar afzondering te maken heeft met de angst (met name bij vrouwen) voor seksuele jaloezie en agressie. Omstanders zouden weleens op het idee kunnen komen om ook een poging tot bevruchting te wagen.

Weer anderen denken dat ons verlangen naar privacy te maken heeft met ‘de evolutie van onze sociale intelligentie’. Wij zijn ons bewust van onszelf en onze handelingen. Net als piesen en poepen weten we dat seks bij onszelf en bij toeschouwers hilariteit en afschuw kan oproepen. (Chimpansees zullen elkaar niet belachelijk maken als er eentje gaat zitten kakken of er twee even met elkaar rampetampen.)

Maar dan zitten we met de volgende vraag. Hoe kan het dat ondanks al deze tegenwerpingen groepsseks en ‘seks in het openbaar’ letterlijk zo oud zijn als de weg naar Rome? Door de eeuwen heen hebben mensen zich in het bijzijn van anderen aan elkaar vergrepen. Van Caligula tot Berlosconi, van middeleeuwse zoenfeestjes tot hedendaagse gangbangs. Huiswerk: formuleer je eigen gedachten over groepsseks en dan kom ik er in een volgende column op terug.

Ronald Giphart staat met zijn column in elk nummer van KIJK. Deze tekst werd eerder gepubliceerd in KIJK 2/2014.

Beeld: Studio 5982