We stampen wat uit de grond: steden, wegen, havens, wolkenkrabbers, vliegvelden… Maar soms maken mensenhanden iets dat je als een soort modern wereldwonder kunt beschouwen. In deze aflevering van de serie Wereldprojecten: de Sagrada Família, ’s werelds beroemdste onvoltooide gebouw waar al 140 jaar aan wordt gewerkt.

Wie Barcelona vanuit de lucht nadert, kan het eigenlijk niet ontgaan. Te midden van het strakke stratenplan en de gesloten huizenblokken van de wijk Eixample rijst een bouwwerk op dat elke beschrijving tart. Een woud van torens reikt naar de hemel, met daaronder een kerkgebouw dat in niets doet denken aan traditionele kathedralen. Het lijkt wel of de bouwmeester zijn creatie organisch heeft laten groeien, als een stenen termietenheuvel.

Eenmaal binnen slaat de verbazing om in bewondering. Bezoekers wanen zich in een sprookjesbos, waarvan zuilen als bomen beschenen worden door gekleurd licht dat uit talloze ramen valt. Bauhaus-architect Walter Gropius omschreef deze Sagrada dan ook als “een wonder van technische perfectie”. Schrijver George Orwell noemde het echter “een van de meest afzichtelijke gebouwen ter wereld”. De Sagrada Família: het werk van een genie of van een gek?

Lees ook:

• Wonen in een onderwaterstad: hoe haalbaar is dat?
• Afgekeken van hagedissen: zo voorkom je dat een gebouw volledig instort

Simpelweg een kopie

Toen Antoni Gaudí in 1883 als hoofdarchitect van de Sagrada Família werd aangesteld, beleefde haven- en handelsstad Barcelona een bloeiperiode. Wel ging de economische groei gepaard met sociale onrust en ontkerkelijking, vooral onder de vele fabrieksarbeiders in de stad. Filantroop Josep Bocabella wilde Barcelona daarom een kerk schenken die de inwoners weer dichter bij God zou brengen. Deze zogenoemde verzoeningskerk zou volledig door giften worden gefinancierd. Omdat Barcelona als zetel van de kardinaal al een kathedraal kende, zou deze kerk een basiliek worden. Bocabella kocht alvast een flink perceel van de in aanbouw zijnde uitbreiding van Barcelona, Plan Cerdá.

Oorspronkelijke architect Francisco de Paula del Villar y Lozano zou simpelweg een kopie van de Italiaanse basiliek van Loreto neerzetten, maar legde na een ruzie met Bocabella al na een jaar het werk neer. Tot diens opvolger werd de 31-jarige leerling-architect Antoni Gaudí benoemd. Belangrijkste reden: hij vroeg als beginnend bouwmeester niet veel geld.

Dit is het begin van het verhaal over de Sagrada Família. Het hele artikel lees je in het dubbeldikke zomernummer van KIJK. Bestel deze editie in onze webshop, of eenvoudig via de knop hieronder.