Hoe staat het met je darmgezondheid? Neem een sensorpil in en je weet het. Ben je het beu om insuline in je buik te moeten spuiten? De injectiepil ‘duwt’ het medicijn simpelweg in je maagwand. De slimme pillen zijn in aantocht en KIJK legt uit wat we ervan kunnen verwachten.

Stel je voor dat je jezelf zover kunt laten krimpen dat je in staat bent in het lichaam van een patiënt rond te zwemmen. Je zou dan veel gemakkelijker en heel precies kunnen meten waar die mee kampt, en de kwaal misschien zelfs kunnen behandelen. Dat is precies wat een groep wetenschappers doet in de film Fantastic Voyage uit 1966.

Helaas kan dit in het echte leven niet. Althans: je kunt jezelf niet zo klein maken dat je in een patiënt kunt kruipen, maar met apparatuur lukt dat wel. Over de hele wereld werken onderzoekers namelijk aan piepkleine sensorelektronica, verpakt in een capsule. Je hoeft deze ‘slimme’ pillen alleen maar in te nemen en je krijgt er een schat aan informatie voor terug. Dat kunnen gegevens over je darmen zijn, maar bijvoorbeeld ook over je hartslag en ademhaling. En dat niet alleen. Sommige van deze capsules kunnen zelfs ziektes zoals diabetes behandelen.

Lees ook:

• Deze pil meet je ademhaling en hartslag
• Paracetamol van hout: binnenkort een duurzamere pijnstiller?

Opvlammingen voorspellen

Laten we beginnen met onderzoek naar deze slimme capsules dat op Nederlandse bodem wordt gedaan. Bij het OnePlanet Research Center, een samenwerking van onderzoeks- en innovatiecentrum imec, Wageningen University & Research, Radboud University en Radboudumc, zetten ze vol in op wat zij ingestibles for gut health noemen. “We hebben een prototype van een sensorpil ontwikkeld. Die meet de temperatuur, de zuurgraad en de redoxbalans in het spijsverteringskanaal”, vertelt programmaleider Annelies Goris. “Deze redoxbalans geeft de verhouding aan tussen oxidanten (geladen deeltjes die weefselschade kunnen veroorzaken, red.) en antioxidanten (deeltjes die oxidanten onschadelijk maken, red.). Zijn er ontstekingen, dan krijg je een afwijkende redoxbalans.”

Die ontstekingen zijn niet mals; dat kunnen de ongeveer 5 miljoen mensen ter wereld die met colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn kampen beamen. Hun klachten kunnen bestaan uit veelvuldige diarree, bloederige ontlasting, heftige buikkrampen, chronische vermoeidheid en soms koorts en weinig eetlust. De slimme pil van OnePlanet zou deze patiëntengroep kunnen helpen. En dan vooral als voorspeller van opvlammingen: periodes waarin de ontstekingen heftiger worden en voor klachten zorgen. “Met een slimme sensor hopen we deze op termijn te kunnen voorspellen, zodat er op tijd kan worden ingegrepen en er met medicatie gestart kan worden.”

Dit is het begin van het artikel over slimme pillen. In KIJK 4-2025 lees je het hele verhaal. Bestel deze editie in onze webshop, of eenvoudig via de knop hieronder.