De afgelopen tijd zijn drie nieuwe toproofdieren uit het trias ontdekt: moordlustige krokodilachtige wezens die zeker niet onderdeden voor de eerste dino’s. Hun ontdekking werpt nieuw licht op de onbekende wereld van dit tijdperk.

Elke familie heeft wel zo’n neefje dat helemaal gek is van dinosauriërs en elk plastic figuurtje op zijn nachtkastje moeiteloos bij soortnaam kan benoemen. En noem je het trias, dan roept hij enthousiast: “Dat was het tijdperk dat de eerste dinosauriërs verschenen!”

Zo wordt het trias wel vaker gezien: als lange aanloop naar de uiteindelijke wereldoverheersing door dinosauriërs in het jura en krijt. Maar in hoeverre klopt deze typering van het trias? Drie recent ontdekte diersoorten uit dit tijdperk, genaamd Nundasuchus songeansis, Carnufex carolinensis en Metoposaurus algarvensis, waren namelijk stuk voor stuk extreem goede roofdieren, maar geen dinosauriërs.

Nundasuchus en carnufex waren naaste verwanten van de krokodil. De drie meter lange jager nundasuchus had tanden als vleesmessen, een krokodilachtige rugbepantsering en poten onder het lichaam. En carnufex ‒ letterlijk ‘slachter’ ‒ stond net als nundasuchus aan de top van de voedselketen. Metoposaurus was ook geen dinosaurus, maar een temnospondyl: een salamanderachtige amfibie van ruim twee meter lang, met honderden vlijmscherpe tanden in zijn bek. Hij wachtte net als een krokodil aan oevers tot nietsvermoedende prooien in zijn hinderlaag liepen.

Dat geeft toch te denken. Wat voor wereld was het trias eigenlijk? Wat was de rol van deze krokodilachtige wezens? En hoe helpen de recente ontdekkingen ons deze ‘oermonsters’ beter te leren kennen?

Dit is een fragment van een artikel te vinden in KIJK 8/2015. Dit nummer ligt in de winkel van 16 juli tot en met 19 augustus.

Tekst: Ted du Bois

Beeld: Raúl Martin