De lijger, de scheit, de muilezel: van deze kruisingen tussen twee verschillende diersoorten heb je vast weleens gehoord. Maar er bestaan nog veel meer bijzondere hybriden, ook in het wild. Vormen deze mengelmoesjes een probleem?
Het beestje ziet eruit en blaft als een hond, maar heeft lange puntige oren en weigert hondenbrokken – het heeft liever een rat in zijn voerbak. Werknemers van een dierenrevalidatiecentrum in het zuiden van Brazilië vinden het uiterlijk en het gedrag van het beest, dat in 2021 na een aanrijding wordt binnengebracht, zo speciaal, dat ze genetici in de arm nemen.
Die concluderen wat de werknemers al vermoeden: het gaat hier om een kruising tussen een tamme hond (Canis lupus familiaris) en de Azaravos (Lycalopex gymnocercus), ook wel pampavos genoemd. In vaktermen heet zo’n kruising een hybride – en dit is wel een bijzonder voorbeeld. “Hybridisatie treedt vaak op tussen nauwverwante soorten, meestal van hetzelfde geslacht”, zegt evolutionair bioloog Manon de Visser van de Universiteit Leiden en Naturalis Biodiversity Center. “Maar deze kruising is extra opmerkelijk, omdat de dieren zelfs op geslachtsniveau verschillen.” De twee geslachten, Canis en Lycalopex, zijn al zo’n 6,7 miljoen jaar geleden van elkaar ‘afgesplitst’.
De hondenvos staat echter niet alleen. Er bestaan in het wild nog meer van deze bijzondere kruisingen, zoals de narluga, pizzly en tanabeak. En volgens sommige biologen zullen we zulke hybriden in de toekomst steeds vaker tegenkomen in het wild.
Risico’s van kruisingen
Om te bepalen of het beestje in het dierenrevalidatiecentrum daadwerkelijk een hybride betrof, telden de genetici eerst het aantal chromosomen van Dogxim. (Zelfs de naam van het dier is een combinatie, van de woorden dog – hond – en graxaim do campo – de Portugese naam voor pampavos.) Ze had er 76; precies tussen het aantal chromosomen van een hond (78) en een pampavos (74) in. Bovendien bleek het mitochondriaal DNA, dat zich niet in de celkern bevindt maar in de mitochondriën, de energiefabriekjes van ons lichaam, overeen te komen met dat van een vos. “Aangezien mitochondriaal DNA enkel via de moederlijn wordt overgeërfd, konden de onderzoekers concluderen dat de moeder van de hybride een vos moet zijn geweest”, legt de Visser uit. Het genetisch materiaal in de celkern was daarentegen een mix van de twee dieren.
Dit soort kruisingen kunnen risico’s met zich meebrengen. Wat die zijn, lees je in het dubbeldikke winternummer met nieuwe vormgeving. Nu in de winkel of eenvoudig online te bestellen via de knop hieronder.