Volgens onderzoekers kunnen vleermuizen de ‘toekomst voorspellen’. Althans, als het om eten gaat. In het casino zullen de zoogdieren weinig succes hebben.

Ze draaien er hun kleine handjes niet voor om: in het pikkedonker weten vleermuizen behendig een vliegend maaltje in het nekvel te grijpen en op te peuzelen. Dit doen de zoogdieren middels echolocatie: ze analyseren de echo van hun ‘gesjirp’, vervormd door obstakels (waaronder prooi) in hun omgeving.

Volgens onderzoekers aan de Johns Hopkins-universiteit hebben vleermuizen deze truc tot kunst verheven. In vakblad Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) schrijven ze hoe de dieren aan de hand van de echo’s zó goed kunnen voorspellen waar hun prooi is, dat het lijkt of ze in de toekomst kunnen kijken.

Lees ook:

• Zo maken vampiervleermuizen ‘vrienden’
• Echolocatie van vleermuis helpt opsporen corrosie van pijpleiding

Meesterjagers

Vleermuizen gebruiken de vertraging tussen elke ‘echolocatiekreet’ en de resulterende echo’s om te vast te stellen hoe ver hun prooi is. Door hun kop te kantelen en zo de veranderende intensiteit van de echo’s op te pikken, bepalen ze waar hun maaltijd uithangt.

Volgens de onderzoekers zijn de vliegende zoogdieren echter zó goed in het vangen van hun maal, dat dit niet het hele verhaal kan zijn. Het team vermoedde dat vleermuizen de echolocatie-informatie niet alleen gebruiken om de huidige plek van de prooi te bepalen, maar ook om te voorspellen waar hun prooi momenten later zal zijn.

Vliegend prooi

Om dit vermoeden te testen, trainden de onderzoekers vleermuizen vanuit stilstand vliegende insecten te volgen. Het team mat het getsjirp en de hoofdbewegingen van de nachtelijke jagers als reactie op de snel fladderende prooidieren.

Aan de hand van computermodellen formuleerde het team verschillende scenario’s. Als de vleermuizen het pad van de prooidieren niet voorspellen, zouden de hoofdbewegingen altijd achterlopen op het gedrag van de prooi. Ook als ze hun hoofd in een houding houden, zou er geen sprake zijn van een ‘voorspelling’.

Voorspellen

Maar wat bleek: de vleermuizen deden geen van beide. De gemeten kreten, echo’s en hoofdbewegingen van de jagers impliceerden dat ze het toekomstige pad van de insecten wel degelijk met grote nauwkeurigheid wisten in te schatten. Zelfs als het prooidier achter een door de onderzoekers geplaatst obstakel vloog, en dus even aan het akoestische ‘zicht’ ontsnapte, wisten de vleermuizen te voorspellen waar zijn maal een moment later zou zijn.

De conclusie druist in tegen eerdere aannamen dat vleermuizen het pad van hun prooi niet voorspellen. Een aanname die grotendeels voortkwam, zo schrijven de onderzoekers, uit onderzoeken voor 1980, voor hogesnelheidscamera’s gebruikt werden.

Bronnen: Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), Johns Hopkins University via EurekAlert!

Beeld: Johns Hopkins University

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!