Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Als een soort omgekeerde Hydra heeft deze Australische borstelworm niet veel koppen een één kont, maar heel veel konten en één mond.
Het vogelbekdier, de naakte molrat, het beerdiertje – gekke beesten zijn er op aarde zat. In 2006 ontdekten biologen er ook een: Australische borstelworm Ramisyllis multicaudata. Naarmate het dier, dat in zoutwatersponzen leeft, ouder wordt, vertakt zijn lijf. Dat maakt dat de worm op termijn niet één, maar makkelijk honderd achtereinden heeft.
Onlangs ontdekten onderzoekers dat bij elke vertakking van het wormenlijf, ook alle interne organen splitsen. En alsof dat niet bijzonder genoeg is, zo schrijft het team in het Journal of Morphology, blijken de vele derrières zich als het tijd is voor kroost, tot losse ‘voortplantingsunits’ te ontwikkelen. Compleet met eigen brein en setje ogen.
Lees ook:
Gatenkaas
Ramisyllis multicaudata leeft in de complexe kanalen van zeesponzen in het Australische Darwin. Zijn kop bevindt zich diep in het binnenste van de spons. De rest van zijn lijf vertakt zich om door de vele poriën van deze ‘gatenkaas’ naar buiten te piepen.
Met verschillende technieken, zoals weefselstudies, (laser)microscopie en micro-CT – een techniek om 3D-modellen mee te maken – wist het Europese team achter het nieuwe onderzoek de worm én de spons waarin hij leeft nog beter in beeld te brengen.
Vertakking
Zo ontdekten ze dat bij elke vertakking van het wormenlijf, ook de interne organen volledig splitsen. En dat, zo schrijven de onderzoekers, werd nog nooit eerder geobserveerd. “We telden meer dan 500 vertakkingen in een exemplaar”, vertelt evolutiebioloog en coauteur Teresa Aguado. “Maar we vermoeden dat dat makkelijk kan oplopen tot 1000.”
Ook zag het team dat als het tijd is voor kroost, de bijzondere worm een deel van zijn konten verandert in ‘voorplantingsunits’. Vrijwel alle brostelwormen uit de Syllidae-familie maken de zogenaamde stoloons. Bij de veelkontige worm in kwestie blijken de uitlopers, die zich vullen met eitjes of zaadcellen, een eigen brein en ogen te ontwikkelen. Zo kunnen ze, getransformeerd van derrière tot losgekoppeld individu, massaal de wijde wereld in.
Wormenmaal
Het bijzondere voorkomen van Ramisyllis multicaudata heeft wetenschappers bezig gehouden sinds de ontdekking ervan in 2006 en de eerste beschrijving in 2012. En hoewel het nieuwe onderzoek het een en ander over de veelkontige worm onthult heeft, zijn er nog vragen genoeg.
Zo vermoedt je wellicht – zoals de onderzoekers – dat een dier met één mond en honderd achtereinden, veel eet. Verteringsstelsels (en ‘uitgangen’) heeft multicaudata immers te over. Toch heeft men tot nu toe nog nooit (resten van) voeding in de beestjes aangetroffen. Hoe de borstelwormen hun bijzondere, kronkelige lijfjes onderhouden, ook op het gebied van bloedtoevoer, moet vervolgonderzoek gaan uitwijzen.
Bronnen: Journal of Morphology, Gizmodo, phys.org
Beeld: Ponz-Segrelles G, Glasby CJ, Helm C, et al., 2021, Journal of Morphology