Picture Perfect: blauwe lava

Tim Tomassen

02 september 2024 09:00

Blauwe lava ijen

Blauwe lava bij de Ijen-vulkaan in Indonesië. Beeld: Sutanta Aditya/NurPhoto/Getty Images.

Om je werkweek goed te starten, elke maandag een tof wetenschappelijk of technisch beeld op onze site. Deze keer: vulkanen die blauwe lava spuwen?

Denk je aan een vulkaan, dan denk je aan lava. En denk je aan lava, dan denk je aan oranjerood, heet vloeibaar gesteente. Maar niet elke vulkaan lijkt deze regels te volgens. De Kawah Ijen op het Indonesische eiland Java en de Dallolvulkaan in Ethiopië spuwen blauwe lava uit.

Hoewel dit verschijnsel echt blauwe lava heet, is het officieel geen lava. De gesmolten stenen die vulkanen uitwerpen, hebben meestal een temperatuur tussen de 800 en 1200 graden Celsius, dat zorgt ervoor dat ze een oranjerode gloed hebben. Om blauw te kleuren, zouden ze minstens 6000 graden Celsius moeten zijn, en dat zijn ze aan de oppervlakte van de aarde nooit.

Lees ook:

Blauwe lava bij Ijen
Beeld: Francesco Riccardo Iacomino/Getty Images.

Blauw vuur

Waar we dan wel naar kijken? Blauw vuur. In de grond van de Ijen en Danakildepressie zit enorm veel zwavelgas, en door de vulkanische hitte warmt dat op, soms tot wel 600 graden Celsius. Wanneer die hete gassen ontsnappen uit de grond en mengen met zuurstofrijke lucht, ontbranden ze en vormen felblauwe vlammen. Tijdens het branden, condenseren sommige gassen tot gesmolten zwavel, die blauw blijft branden terwijl het naar beneden stroomt.  

Bewegende elektronen

De blauwe vlammen worden veroorzaakt door een fenomeen dat excitatie heet. Als zwavelgassen branden, krijgen elektronen in de zwavelatomen door de extreme hitte wat extra energie, ze vinden daarmee een nieuwe plek binnen het atoom.

Deze zogenoemde geëxciteerde toestand is erg instabiel en de elektronen vallen vrijwel direct terug naar hun oude vertrouwde plek. De nu overtollig geworden extra energie stralen ze uit in de vorm van licht.

Ieder chemisch element heeft een eigen excitatie-energie, en daarmee ook een eigen kleur die de elektronen uitstralen als ze terugvallen naar hun normale plek. In het geval van zwavel uit zich dat dus in de blauwe kleur die vrij regelmatig te zien is bij de Ijen en soms ook bij de Dallolvulkaan.

Bron: BBC Science Focus

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!