Picture Perfect: prijswinnende hersentumor

Tim Tomassen

21 oktober 2024 09:00

cellen van een hersentumor

Deze plaat van hersentumorcellen kreeg de eerste prijs in de vijftigste editie van de Nikon Small World-competitie. Beeld: Bruno Cisterna & Eric Vitriol | Nikon Small World 2024.

Om je werkweek goed te starten, elke maandag een tof wetenschappelijk of technisch beeld op onze site. Deze keer: een prijswinnende foto van een hersentumor.

Wij zijn als mensen maar minuscule wezens in een gigantisch heelal. Toch zijn er een hoop zaken op aarde die nog veel kleiner zijn dan wij. Bij de Nikon Small World-competitie worden die al 50 jaar haarscherp in beeld gebracht. Dit jaar gaat de eerste prijs naar celbioloog Bruno Cisterna van Augusta University (VS).

Lees ook:

Alzheimer en ALS

Cisterna maakte met een lichtmicroscoop een afbeelding van een aantal hersentumorcellen van een muis. Doordat tumorcellen makkelijker aan te passen en te kweken zijn dan gezonde cellen, gebruiken wetenschappers ze vaak voor hun onderzoek. Het gaat hier dan ook niet zo zeer om de tumorcellen, maar om de gekleurde structuren.

De celkernen op deze plaat zijn paars gekleurd, het structurele raamwerk van de cel (het cytoskelet) en de ‘snelwegen’ die het transport binnen de cel regelen (microtubuli) groen. Verstoringen in die laatste twee onderdelen kunnen leiden tot neurodegeneratieve ziektes, zoals alzheimer en ALS.

Cruciaal onderzoek

Het onderzoek van Cisterna onthulde dat het eiwit profilin 1 daar een sleutelrol in speelt. Wanneer hij de werking van profilin 1 verstoorde, functioneerden de microtubuli-snelwegen namelijk slecht. Dat leidde tot cellulaire schade die vergelijkbaar was met de schade die ontstaat bij neurodegeneratieve ziektes. Cisterna gebruikte beelden zoals deze om tot die conclusie te komen.

“Een van de grootste problemen met neurodegeneratieve ziektes is dat we niet volledig begrijpen waardoor ze veroorzaakt worden,” zegt Cisterna. “Om effectieve behandelingen te kunnen ontwikkelen, moeten we eerst de basis begrijpen. Onderzoek zoals dit is cruciaal om deze kennis te ontrafelen en uiteindelijk een geneesmiddel te vinden.”

'Normale' tumorcellen en misvormde tumorcellen, celkernen zijn paars en het cytoskelet en microtubuli groen.
Cisterna’s beeld toont zowel tumorcellen waarin profilin 1 normaal functioneert, als cellen waarin het eiwit is uitgeschakeld en daardoor flink beschadigd/misvormd zijn. Beeld: Bruno Cisterna & Eric Vitriol | Nikon Small World 2024.

Geduld

Zijn geduld en doorzettingsvermogen waren essentieel bij het vastleggen van zijn afbeelding. “Ik ben ongeveer drie maanden bezig geweest met het perfectioneren van het kleuringsproces om ervoor te zorgen dat de cellen duidelijk zichtbaar waren.” Daarna moest hij de cellen onder de microscoop ook nog in het juiste zichtveld krijgen. Alles bij elkaar vergde het hem “vele pogingen en ontelbaar veel uren werk”.

Hoewel indrukwekkend, behoort deze plaat niet bij onze acht favoriete inzendingen. Benieuwd welke dat zijn? Je kunt ze bewonderen in de wintereditie van KIJK, die vanaf 7 november in winkel ligt.

Bron: Nikon Small World

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!