Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Om je werkweek goed te starten, elke maandag een tof wetenschappelijk of technisch beeld op onze site. Deze keer: de zon op z’n scherpst.
Wetenschappers proberen ons sterrenstelsel al decennialang zo goed mogelijk in kaart te brengen, en er is inmiddels een enorme verzameling met prachtige en gedetailleerde foto’s van de zon. Maar dankzij de Solar Orbiter hebben we nu nieuwe, nog indrukwekkendere beelden, waaronder een plaat van onze ster met de hoogste resolutie ooit.
Lees ook:
- Vijf vragen over de Solar Orbiter-missie
- In detail: het buitenaards mooie landschap van de zon
- Solar Orbiter legt enorme uitbarsting van de zon vast
Technisch hoogstandje
De Solar Orbiter is een samenwerking tussen de European Space Agency (ESA) en de NASA. Sinds 2020 draait deze satelliet in een baan om de zon waar hij onze ster observeert, fotografeert, en onderzoek doet naar de heliosfeer, een soort bubbel van zonnedeeltjes die bijna ons hele zonnestelsel omvat. Deze werkt als een soort schild dat de aarde en haar buurplaneten tegen schadelijke kosmische straling beschermt, en is voor ons dus van groot belang.
De sonde komt met een minimale afstand van 42 miljoen kilometer ongelooflijk dicht bij de zon. Het maken van foto’s is daarom nogal een technisch hoogstandje: de sonde krijgt intense hitte en straling te verduren. Om dit aan te kunnen, is hij uitgerust met speciale hittebestendige materialen en een uiterst nauwkeurig positioneringssysteem.
Het indrukwekkende detail in Solar Orbiter’s nieuwste beelden van de buitenste lagen van de zon is te danken aan de Poliarimetric and Heloseismic Imager (PHI) en de Extreme Ultraviolet Imager (EUI), twee van de zes beeldvormende instrumenten aan boord van de satelliet. Het PHI-instrument brengt de magnetische velden op het oppervlak van de zon in kaart, terwijl het EUI ultraviolet licht vastlegt om de corona, de hete atmosfeer rondom de zon, in beeld te brengen.
Het kokendhete plasma dat zich in de corona bevindt, bereikt temperaturen van wel één miljoen graden Celsius. Het felle licht van de zon zelf zorgt ervoor dat de plasma-uitbarstingen en magnetische lussen die zich hier afspelen met het blote oog niet bekeken kunnen worden. Maar de Solar Orbiter kan dat dus wel.
Bonus
Nog nooit maakte een ruimtesonde een foto van de oppervlakte van de ster met zó’n hoge resolutie. De recente opnames tonen niet alleen indrukwekkende visuele details, maar geven wetenschappers ook waardevolle gegevens over de dynamiek van zonnevlekken en het gedrag van de corona. Deze inzichten dragen bij aan modellen die voorspellen hoe zonne-uitbarstingen satellieten kunnen beïnvloeden. Onderzoekers van de ESA en NASA willen hiermee ook achterhalen of het effect kan hebben op de stroomnetwerken op aarde.
Dankzij de Solar Orbiter krijgen we een steeds beter begrip van de werkingen van onze zon. De prachtige beelden die hij oplevert, zijn daarbij een welkome bijkomstigheid. Het team van wetenschappers dat deze foto’s heeft samengesteld is van plan in de toekomst meer beelden te maken en vrij te geven. Dat komt goed uit, want de zon bevindt zich in een periode van verhoogde zonneactiviteit, waarin vaker indrukwekkende zonnevlekken en krachtige uitbarstingen worden waargenomen. Wil je ondertussen meer zien? Foto’s waar je verder op kan inzoomen, zijn te vinden op de ESA-website.
Bronnen: ESA (1), ESA (2), New Scientist