Een odol lijkt onzinnig: waarom zou je wakker worden op oorlogssterkte als je nog te slaperig bent om je legers op pad te sturen? Ronald Giphart zocht het uit.

“Papa, wat is een odol?” Vraag van mijn jongste zoon, die het woord ergens had opgevangen. Ik verwees hem leep naar Van Dale, maar daarin was het nog niet opgenomen. Wat dus niet wil zeggen dat het niet bestaat. Voor dit stukje stelde ik de vraag aan Twitter: “Denken jullie bij ‘odol’ aan mondwater of een ochtenderectie?” Meer dan 80 procent van de mensen dacht aan wat ook wel een BHOP’tje (Bikkel Hard Ochtend Pikkie) of een KOE (Kolossale Ochtend Erectie) wordt genoemd.

Morning glory

Ik legde mijn zoon uit waar odol op slaat, waarop hij terecht vroeg waarom mannen daar ’s ochtends mee ontwaken. Ik stamelde iets over een volle blaas en de onmogelijkheid om met een stijve piemel te plassen, maar ik begon ter plekke te twijfelen. Het werd tijd om op onderzoek uit te gaan.

Er is iets vreemds aan wat de Engelsen morning glory noemen: waarom zou je wakker worden op oorlogssterkte, als je nog te slaperig bent om je legers op pad te sturen? Of zoals Hans Teeuwen ooit in een van zijn theaterprogramma’s romantisch zong: “Een stijve lul is gemaakt om mee te pompen.”

In vroeger tijden dacht men inderdaad dat een volle blaas zorgde voor een erectie, een gedachte die niet helemaal is verdwenen. Volgens het ene kamp was dit omdat de gevulde blaas een bepaald gebied stimuleerde en de plasser min of meer toevallig in de stootram-stand schoot. Volgens een ander kamp was een erectie nodig om ervoor te zorgen dat de bezitter van het geslachtsdeel niet per ongeluk in zijn slaap zou plassen. Beide theorieën liggen onder vuur.

Pijpleidingherstel

Inmiddels zijn er ook andere verklaringen. Overdag hebben mannen een stijf geslachtsdeel, dat via speciale zenuwbanen permanent wordt onderdrukt. Tot het moment dat oprichting gewenst is. Tijdens de slaap verdwijnt de controle op deze controle, waarna mannen regelmatig een zogeheten ‘reflex-erectie’ krijgen.

De hormonale details zal ik jullie besparen, maar er zijn wetenschappers die denken dat mannen ’s nachts meerdere malen een nocturnal penile tumescence krijgen omdat dit beter zou zijn voor de tere delen van hun penis. De zuurstoftoevoer neemt namelijk sterk toe bij een stijve, wat gunstig zou zijn voor de reparatie van eventueel beschadigd weefsel. Dat het lichaam van een man ’s nachts onbewust aan pijpleidingherstel werkt, lijkt op wegwerkzaamheden aan snelwegen: die gebeuren ook ’s nachts, als het minder druk is.

Ook deze gedachte is omstreden. Gelukkig wordt er veel onderzoek gedaan naar morning wood, dus misschien is het beter als mijn zoon zijn vraag over een jaar of tien nog eens stelt.

Deze column verscheen eerder in KIJK 01/2018.

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!