Uit een nieuwe studie blijkt dat een eeuwenoude schedel, eerder toegeschreven aan Cleopatra’s jongere zus Arsinoë IV, ooit van een 11-jarige jongen was.

In 1929 vonden archeologen in de historische stad Efeze, gelegen in het huidige Turkije, een bijzonder graf met daarin verschillende botten. Het ontwerp van de tombe en oorspronkelijke DNA-onderzoeken naar onder andere een schedel deden vermoeden dat het om Arsinoë IV ging, Cleopatra’s jongere zus. Maar recent onderzoek gooit roet in het eten: de schedel blijkt helemaal niet van een vrouw te zijn, maar van een jonge jongen.

Lees ook:

• Wat was Cleopatra’s afkomst? En meer vragen beantwoord
• Oeroud skelet blijkt samengesteld uit zeven verschillende individuen
• Deze mummie heeft een tramp stamp

Familieruzie

Cleopatra, de legendarische Egyptische farao, was niet alleen bekend om haar politieke macht, maar ook vanwege haar bijzondere familie. Een van deze familieleden was Arsinoë IV, die volgens historici aan haar einde kwam in Efeze. Cleopatra en Julius Caesar verbanden haar naar deze plek na een mislukte poging om de troon van haar oudere zus te veroveren.

Bijna honderd jaar geleden werden daar botten gevonden waarvan lang werd gedacht dat die aan Arsinoë IV toebehoorden. Deze leek goed in het plaatje te passen: een person van in de twintig, met mogelijk deels Afrikaanse voorouders, net zoals Cleopatra. Daarnaast wees het imposante ontwerp van de tombe erop dat deze persoon van hoge afkomst zou zijn geweest, en stamt het gebouw ook uit de tijd dat Arsinoë stierf, in 41 voor Christus.

Y-chromosoom

Dankzij geavanceerde technologie konden onderzoekers van de Universiteit van Wenen recent een micro-CT-scan maken van de oude vondst. Hiermee verkregen ze haarscherpe beelden van onder andere de schedelbasis en tandwortels. Genetisch onderzoek bevestigde dat de botten en de schedel van één persoon waren, en datering wees uit dat ze inderdaad uit dezelfde periode stammen als Arsinoë’s dood. Alles leek te kloppen – tot de onderzoekers een essentieel detail opmerkten.

Uit meerdere analyses bleek dat het DNA in de schedel een Y-chromosoom bevatte, wat betekent dat de resten niet van een vrouw, maar een jongen zijn. Verdere analyse onthulde dat de jongen tussen de elf en veertien jaar oud was en waarschijnlijk leed aan een genetische afwijking en een ernstig vitamine D-tekort. Dit veroorzaakte afwijkende botgroei, waardoor zijn schedel vervormd raakte.

Opnieuw onopgelost

Het graf wijst erop dat de jongen van hoge komaf was. Maar wie hij precies was en waarom hij zo prominent werd begraven, is volgens de onderzoekers een raadsel. Ze vermoeden dat hij mogelijk deel uitmaakte van een rijke Romeinse familie, vanwege een aantal Romeinse bouwkundige kenmerken op het graf.

De nieuwe technologieën die bij dit onderzoek zijn gebruikt, kunnen mogelijk helpen om andere mysteries rondom Cleopatra’s familie op te lossen. De zoektocht naar haar jongere zus is, als het aan het onderzoeksteam ligt, nog niet voorbij. Ze willen hun onderzoek in de toekomst graag voortzetten, maar voorlopig is de rustplaats van Arsinoë IV wederom een onopgelost mysterie.

Bronnen: Archaeology News, University of Vienna, Interesting Engineering

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!