Dat Nederland het ooit voor het zeggen had in het huidige Indonesië en Suriname, zullen we niet licht vergeten. Dat New York ooit Nieuw-Amsterdam heette, weten de meeste mensen ook nog wel. Maar onze hebberige koloniale vingers strekten zich uit naar heel wat andere gebieden en gebiedjes die veel minder aandacht krijgen. Deze week: Nederlands-Acadië.

Dat het latere New York ooit Nieuw-Amsterdam heette, is redelijk bekend. Maar er was nog een stukje Noord-Amerika waar we – heel even – de baas over waren: Acadië, een kolonie die zich deels in het huidige Canada, deels in de Amerikaanse staat Maine bevindt.

De Franse kolonie Acadië was nauwelijks verdedigd

Verantwoordelijk voor die gebiedsuitbreiding was commandant Jurriaen Aernoutsz. Die was vanuit Curaçao uitgezonden om de Fransen het leven zuur te maken, met wie de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden destijds in oorlog was. Van de Engelsman John Rhoades kreeg Aernoutsz de tip dat de Franse kolonie Acadië nauwelijks verdedigd was – en inderdaad, in augustus 1674 kostte het hem welgeteld twee uur om Pentagouet te veroveren, het voornaamste Franse fort in de regio. Vervolgens plunderde hij ook de andere Franse nederzettingen en noemde hij het hele gebied ‘Nieuw-Holland’.

Fransen heroveren het gebied

Na een maand vertrok Aernoutsz, om zijn oorlogsbuit in Boston te verkopen. Rhoades stuurde hij met zo’n vijftien man (!) terug om Acadië in bezit te houden. Daar aangekomen konden die het echter niet laten om een aantal Engelse schepen te veroveren. In reactie daarop stuurde de gouverneur van de Britse kolonie Massachusetts in maart 1675 een vloot naar Acadië, die Rhoades en consorten versloeg en gevangennam. Zonder slag of stoot heroverden de Fransen het gebied vervolgens.

Weinig bekend

Meer weten? Tja, via Google kun je wel een iets uitgebreider verslag van het Acadische avontuur vinden, maar dan houdt het wel op, zegt historicus Michiel van Groesen van de Universiteit Leiden. “Ik ken geen onderzoeker die hier meer van weet. Op zijn best kan een streekhistoricus ter plaatse je er meer over vertellen.”

In elk geval heeft iemand de moeite genomen een bord neer te zetten in Fort Pentagouet dat herinnert aan de verovering door Aernoutsz (zie afbeelding bovenaan dit artikel). Oké, erg professioneel ziet dat bordje er niet uit – maar goed, dat was de Nederlandse heerschappij over het gebied ook niet.

Volgende week in Vergeten koloniën: Formosa.

Openingsbeeld: DRSTEW82/CC BY-SA 4.0

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!