We zouden tegenwoordig gek opkijken als iemand naakt over straat loopt, maar er was ooit een tijd dat de mens nog geen kleding droeg. Wanneer zijn we er mee begonnen?
Het gangbaarste antwoord luidt: sinds een jaar of 200.000. De meeste theorieën gaan er namelijk vanuit dat vertegenwoordigers van Homo sapiens rond die tijd uit Afrika, waar de soort was ontstaan, uitzwermde naar streken met een gematigder klimaat. We zijn ons, met andere woorden, gaan bedekken toen we het koud kregen.
Die eerste kledingstukken waren gemaakt van materialen uit de omgeving, zoals plantenstengels, grassen of de huiden van de dieren waarop werd gejaagd. Maar doordat natuurlijke materialen snel vergaan, is daar niets van bewaard gebleven.
Lees ook:
Kleerluis bestaat al 100.000 jaar
Wel hebben we wat secundair bewijs voor de ontwikkeling van onze garderobe. Zo is er via een DNA-vergelijking van de kleerluis en de hoofdluis vastgesteld dat de kleerluis zich zo’n 107.000 jaar geleden als aparte soort heeft ontwikkeld. En die beestjes leven alleen in textiel.
Oudst bekende naald
Nog concreter is de aanwijzing die in 2016 in de Denisova-grot in het Siberische Altajgebergte is gevonden. Het gaat om een benen naald van 7,6 centimeter lang, met zelfs een gaatje voor de draad. Met een ouderdom van 50.000 jaar is dit de oudst bekende naald ter wereld. Hij is waarschijnlijk voor verstelwerk gebruikt door de denisovamens, een mensachtige die in 2008 in deze grot werd ontdekt en die tussen 76.000 en 50.000 jaar geleden in Azië leefde.
Oudst bewaarde kledingstuk
Het oudst bewaard gebleven kledingstuk is in vergelijking piepjong. Dat is het Tarchan-hemd (zie de foto hierboven), een linnen hemd (of jurk, de onderste helft ontbreekt) dat in 1913 is opgegraven op het Tarchan-grafveld bij Caïro. Het is inmiddels met moderne technieken gedateerd op 3482-3102 voor Christus, waarmee het ruim vijfduizend jaar oud is.
Deze vraag kon je vinden in KIJK 3/2024.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze nieuwe special geven we antwoord op 172 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier! Of eenvoudig via de knop hieronder.
Tekst: Margot Reesink