Steeds meer mensen wassen zich met zo’n ouderwets glibberige stuiterbal omdat dat beter voor hun huid en het milieu is dan vloeibare gels of schuim. Maar wie is daarmee begonnen?
In een aardewerken pot uit Babylon (nu Irak) van rond 2800 voor Christus is in elk geval de oudst bekende zeepachtige substantie aangetroffen. Op die pot staat ‘vetten die met as zijn gekookt’, en die combinatie van vet en een basische stof is nog steeds de basis van zeep. Nu weten we nog niet of de Babyloniërs er zelf mee in de tobbe gingen of er hun kleren mee wasten (of allebei).
Grieken en Romeinen
Overtuigender in dat opzicht is de Oud-Egyptische Ebers-Papyrus, een medisch handboek van rond 1550 voor Christus dat honderden kwalen en hun behandeling beschrijft. De papyrus gaf een recept voor zeep en raadde het spul aan om je ermee te wassen, wat de Oude Egyptenaren vaak deden, en tegen allerlei huidaandoeningen.
Overigens kenden de Romeinen lange tijd geen zeep. Zij reinigden hun lichaam door het in te smeren met olie en die met een speciale schraper, een strigilis, weer af te vegen. Dat zou vuil en viezigheid meenemen. Pas rond het begin van onze jaartelling maakten ze kennis met sapo; zeep uit Germania (Duitsland).
Lees ook:
Massaproduct
In de tweede eeuw na Christus stak de Grieks-Romeinse arts Claudius Galenus de loftrompet al over Duitse en Franse zeep. Vijfhonderd jaar later vond je in heel Europa zeepmakerijen. Vanaf de negentiende eeuw werd zeep een massaproduct.
Ook buiten Europa wasten mensen zich; laten we dat niet vergeten. Zo beschrijven de Pilgrim Fathers, de Britse kolonisten die begin zeventiende eeuw naar Amerika trokken, hoe inheemse Amerikanen elke dag in een rivier of meer baadden en zich met klei of plantendelen wasten.
Deze vraag kon je vinden in KIJK 5/2024.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze nieuwe special geven we antwoord op 172 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier! Of eenvoudig via de knop hieronder.
Tekst: Margot Reesink
Beeld: JuanMonino/Getty Images