Graancirkels waren een tijdlang een heuse hype, maar tegenwoordig hoor je er niks meer over. Hoe zit dat?

Het is een wereldwijd fenomeen dat gelinkt wordt aan aliens, heilige getallen en geheime codes, en dat nog vóór de uitvinding van het internet. We hebben het over graancirkels, de vaak uiterst gecompliceerde geometrische figuren in akkers met graan of aanverwante gewassen. De patronen worden gevormd doordat de stengels zijn gebogen, maar niet gebroken; vaak liggen ze allemaal dezelfde richting uit. De ‘moderne’ rage duurde van halverwege de jaren zeventig van de vorige eeuw tot iets na de millenniumwisseling, maar sindsdien is de activiteit afgenomen tot bijna nul. Waar komt dat door?

Lees ook:

• Mysterieus prehistorisch monument gevonden in Frankrijk
• Hoe kleurden Alaskarivieren oranje? Mysterie eindelijk opgelost

Eerste graancirkel komt uit 1880

De eerste wetenschappelijke beschrijving van een graancirkel vinden we in 1880 in het tijdschrift Nature. De Britse amateurwetenschapper John Rand Capron schrijft ‘cirkelvormige plekken’ in gewassen toe aan plaatselijke cyclonen. In 1963 meldt astronoom Sir Patrick Moore in een brief aan New Scientist dat hij in een akker in Wiltshire een ‘krater’ en ronde en ovale patronen heeft gezien. Hij vermoedt dat er een meteoriet is ingeslagen.

Graancirkelrage

In diezelfde regio in Zuidwest-Engeland begint zo’n tien jaar later de meest recente graancirkelrage. Op zomernachten, als de gewassen bijna oogstklaar zijn, verschijnen er wiskundig geïnspireerde figuren van soms erg grote afmetingen (tot 300 meter in doorsnee) op de akkers. Ze verspreiden zich over de hele wereld, tot consternatie van velen. Het zouden ‘vliegendeschotelnesten’ zijn, een boodschap van aliens, of codes uit een andere dimensie.

In 1991 biechten landschapsschilders Doug Bowe en Dave Chorley, dan beiden in de zestig, tegen de krant Today op dat zij met planken en touwen tweehonderd van de Britse cirkels hebben gemaakt. Dan verliest de hype langzaam vaart. Vandaag de dag zijn er nog wat landschapskunstenaars die zich ermee bezighouden en groepen die tegen betaling de logo’s van grote merken in akkers aanbrengen. Maar dat is toch anders.

Deze vraag kon je vinden in KIJK 8/2024.

Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze special geven we antwoord op 172 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem hier! Of eenvoudig via de knop hieronder.

Tekst: Margot Reesink

Beeld: Holger Leue/Getty Images